1,500-ზე მეტი „ბადაგონელი“ გიორგი სალაყაიას ხელმძღვანელობით ქართული ვიტიკულტურის მდიდარ ისტორიას მსოფლიოს 35-ზე მეტ ქვეყანაში ექსპორტზე გატანილი 12,000,000 ღვინის ბოთლით ჰყვება. კულტურული მემკვიდრეობის აღდგენისა და მეღვინეობის ტრადიციული მიდგომების განვითარების პარალელურად, „ბადაგონი“ სტუმარმასპინძლობის მიმართულებითაც აფართოებს საქმიანობას. შედეგებსა და სამომავლო გეგმებს კომპანიის დამფუძნებელი, გიორგი სალაყაია შეაჯამებს.
ბატონო გიორგი, გაგვიზიარეთ „ბადაგონის“ შექმნის ისტორია და თავდაპირველი მიზნები, რომელთაც კომპანიის ხედვა დაეფუძნა.
ღვინის წარმოების 8,000-წლიანი ტრადიცია საქართველოს იდენტობის უმნიშვნელოვანესი ნაწილია. სამწუხაროდ, ეს ტრადიცია მრავალი გამოწვევის წინაშე აღმოჩნდა. ქართული იდენტობის, ისტორიისა და ტრადიციის შესანარჩუნებლად აუცილებელი იყო, ქართული მეღვინეობა თვითმყოფად და ძლიერ ინდუსტრიად გვექცია. ამასთან, ყველას კარგად ახსოვს 2005 წელს რუსეთის მიერ საქართველოსთვის დაწესებული ემბარგო, რომელიც ღვინისა და სხვა ქართული პროდუქტების ექსპორტს ზღუდავდა. სწორედ ამ დროს გაგვიჩნდა იდეა, შეგვექმნა ქართულ ტრადიციულ მიდგომებზე დაფუძნებული ღვინის მწარმოებელი კომპანია, რომელიც უახლესი ტექნოლოგიებით იქნებოდა აღჭურვილი და ყველა საერთაშორისო ნორმასა თუ სტანდარტს უპასუხებდა.
ეს ამბიციური გეგმა იყო, თუმცა თავიდანვე ძალიან კარგად ვიცოდით, რომ საერთაშორისო ბაზარზე ქართული ღვინის წილის გაზრდა სხვაგვარად შეუძლებელი იქნებოდა. ამ მიზნისკენ სვლაში ამოსავალ წერტილად კი ძლიერი ქართული ბრენდის ჩამოყალიბება ვაქციეთ.
სწორედ ასე დაფუძნდა 2006 წელს კახეთში, ზემო ხოდაშენში კომპანია „ბადაგონი“, რომელიც, თამამად ვიტყვი, დღეს აღმოსავლეთ ევროპის ყველაზე მაღალტექნოლოგიური ღვინის კომპანიაა.
კომპანიის ფილოსოფიის პრაქტიკულად გარდასახვაში პირველივე დღიდან აქტიურად გვეხმარებოდა ჩვენი პარტნიორი, ბატონი დონატო ლანატი, რომელიც მსოფლიოში საყოველთაოდ აღიარებული ენოლოგია. ის მეღვინეობის უმაღლესი ჯილდოს, „Oscar del Vino“-ს მფლობელი გახლავთ და ამავდროულად წარმოადგენს ევროპის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ საარბიტრაჟო ლაბორატორიასა და კვლევით ცენტრ „ენოსის მერავილიას“, რომელიც ნიადაგის შესწავლით დაწყებული, საბოლოო პროდუქტით დასრულებული, ყველა პროცესს იკვლევს. სწორედ მის გამოცდილებასა და ცოდნას დაეფუძნა „ბადაგონის“ განვითარების სტრატეგია.
რა იყო თქვენი პირველი ნაბიჯები?
ვინაიდან ღვინის ხარისხი აბსოლუტურად დამოკიდებულია ნედლეულის ხარისხზე, ჩვენი პირველი ამოცანა ვენახების მოწყობა იყო. დღეს „ბადაგონი“ ფლობს 500 ჰექტარამდე ფართობის ვენახს, რომელიც სრულად ჩვენ მიერ არის გაშენებული. ამას იმიტომ ვუსვამ ხაზს, რომ „ბადაგონში“ ყოველთვის ზუსტად ვიცით თითოეული ვაზის ნერგის წარმომავლობა, ნიადაგის შემადგენლობა და ვენახის მოვლისას გამოყენებული მეთოდები. ეს არის გარანტია, ზუსტად ვიცოდეთ, რა ტიპისა და ხარისხის ნედლეულთან გვაქვს საქმე.
ჩვენს საკუთრებაში არსებული ვენახი ჩვენი წარმოების 70%-ს უზრუნველყოფს, დარჩენილ ნაწილს კი ადგილობრივი მოსახლეობისგან ვიღებთ. ჩვენ კახელ გლეხებთან პარტნიორობის 15-წლიანი გამოცდილება გვაქვს და ვიცით, როგორი ვენახი აქვს თითოეულ მომწოდებელს, მათი ვენახების განვითარებაში აქტიურად არიან ჩართული ჩვენი აგრონომებიც.
ნედლეულის ხარისხის უზრუნველყოფაზე არანაკლებ მნიშვნელოვანია თავად საწარმოო პროცესის სრულყოფა და ტექნოლოგიური გამართვა. ამიტომაც, ვენახის გაშენების პარალელურად, ჩვენი საწარმოო ფართის პროექტირება დავიწყეთ. „ბადაგონი“ ახმეტაში, ალავერდის სამონასტრო კომპლექსის მიმდებარედ აშენდა. საწარმოში წარმოდგენილი ულტრათანამედროვე დანადგარები იტალიიდან არის ჩამოტანილი, ხოლო ლაბორატორიული ტექნიკა, რომელიც ღვინის ხარისხის მთავარი მაკონტროლებელია, იაპონიიდან ჩამოვიტანეთ.
თქვენ ახსენეთ, რომ „ბადაგონი“ გამორჩეულია აღმოსავლეთ ევროპის ბაზარზე. რას ეფუძნება ეს შეფასება?
აღმოსავლეთ ევროპის კომპანიებს შორის ღვინის წარმოების მეთოდი გამოგვარჩევს. „ბადაგონში“ ღვინის წარმოება დახურული მეთოდით მიმდინარეობს — ყურძნის მიღებიდან ბოთლის დაბეჭდვამდე ღვინოს არანაირი შეხება არა აქვს ჟანგბადთან. მოგეხსენებათ, ჟანგბადი ღვინისთვის საკმაოდ მძიმე და აგრესიულ გარემოს ქმნის და აქვს გავლენა როგორც მის ვარგისობასა და დღეგრძელობაზე, ისე მის თვისებებზეც. ამიტომაც პროცესის დახურვას ძალიან დიდი ყურადღება მიექცა.
ვიტყვი იმასაც, რომ აღმოსავლეთ ევროპაში „ბადაგონია“ ერთადერთი კომპანია, რომელიც წარმოებაში საერთოდ არ იყენებს რკინას. არათუ ჭურჭლის სახით, არამედ არცერთი კომპონენტის სახით — აბსოლუტურად ყველა დეტალი უჟანგავი მასალისგან არის დამზადებული.
წარმოების პარალელურად, ჩვენ ვაწარმოებთ ციფრულ საარქივო ბაზას, სადაც თითოეულ ბოთლ ღვინოსთან მიმართებით შენახულია ინფორმაცია, სად იყო მოყვანილი ყურძენი, როგორ უვლიდნენ, რა საწარმოო პროცესი გაიარა ჩვენთან და ყველა სხვა დეტალი, რომლებიც შესაძლოა, ღვინის ხარისხსა და თვისებებზე ახდენდეს გავლენას.
ბატონო გიორგი, ქართული ტრადიციული მეღვინეობის რა ელემენტებს იყენებთ ღვინის წარმოების პროცესში?
ჩვენ არათუ მხოლოდ კონკრეტულ ასპექტებს ვითვალისწინებთ ზოგადად ღვინის წარმოების პროცესში, არამედ ღვინოს სრულად ქართული ტრადიციული მეთოდით ვაწარმოებთ. კერძოდ, ალავერდის სამონასტრო კომპლექსის მე-11 საუკუნის ისტორიულ მარანში „ბადაგონი“ აწარმოებს ხუთი სახეობის ღვინოს. ესენი გახლავთ ქვევრის თეთრი ღვინო „ალავერდის ტრადიცია“, წითელი მშრალი ღვინო „ალავერდის ტრადიცია“, ქვევრის საფერავი, ქვევრის ხიხვი და ქვევრის ქისი. ღვინის ხსენებული ხუთი სახეობა მკაცრ მეთვალყურეობას გადის ყურძნის მოყვანის ეტაპიდან, ქვევრში ღვინის დაყენებით დასრულებული. ძალიან დიდი ძალისხმევა გავწიეთ, სათანადო ნედლეული რომ მიგვეღო და ტექნოლოგიას ზუსტად აესახა ქართული ღვინის წარმოებაში ათასწლეულების განმავლობაში არსებული ტრადიცია.
ძალიან გვიხარია, რომ ქართული ტრადიციული ღვინოები დღეს წარმატებული და მოთხოვნადია. ახლახან, ალავერდის მონასტრის მარანში წარმოებული ქვევრის „ხიხვი“ საფრანგეთში უმაღლესი ჯილდოთი – ორმაგი ოქროს მედლით დაჯილდოვდა. მანამდე ამ მნიშვნელობის ჯილდო 2011 წელს ასევე ჩვენ მივიღეთ. ქართული ღვინის ისტორიაში პირველად, ალავერდის მარანში დაყენებულმა ღვინომ „ალავერდის ტრადიციამ“ ლონდონში, დეკანტერის საერთაშორისო კონკურსზე გრან-პრი მიიღო და მსოფლიოს 100 საუკეთესო ღვინოს შორის მოხვდა. რამდენიმე დღის წინ კი ცქრიალა ღვინომ, „ბადაგონი როზემ“, გერმანიაში საერთაშორისო კონკურსზე ოქროს მედალი და „საქართველოდან საუკეთესო ღვინის“ წოდება მოიპოვა. მიმაჩნია, რომ ყოველივე ეს უდიდესი აღიარება იყო არა მხოლოდ კომპანიისთვის, არამედ საქართველოსთვისაც.
კომპანიის დაფუძნებიდან დღემდე, რა იყო ის ძირითადი გამოწვევები, რაც გზად შეგხვდათ და როგორ უმკლავდებოდით მათ?
ჩვენს მეტად ამბიციურ გეგმას, ქართული ღვინო ევროპასა და სხვა წამყვან ბაზრებზე გაგვეტანა, მრავალი გამოწვევა ახლდა თან. მათ შორის ყველაზე მნიშვნელოვანი გამოწვევა თავის დროზე ქართული ღვინის ცნობადობა გახლდათ.
2006 წლისთვის ქართული ღვინის ცნობადობა წამყვან ბაზრებზე ძალიან დაბალი იყო. ეს განსაკუთრებით მწვავედ გამოჩნდა რუსეთის მიერ დაწესებული ემბარგოს ფონზე, როდესაც ქართველ მეღვინეებს ახალი საექსპორტო ბაზრების მოძიება დასჭირდათ.
ამ ამოცანის გადასაწყვეტად ჩვენ აქტიურად ვმონაწილეობდით საერთაშორისო ფორუმებსა და გამოფენებზე. ჩვენს აქტიურობას მალე მოჰყვა აღიარებაც: წლების განმავლობაში მრავალი ჯილდო მივიღეთ. ჩვენ მაქსიმალურად ვიყენებთ იმ ისტორიულ შანსს, რაც წინაპრებმა მოგვცეს ქვევრის სახით. თამამად ვიტყვი, რომ დღეს „ბადაგონი“ ყველაზე ტიტულოვანი ქართული კომპანიაა.
ცალკე მინდა ვისაუბრო ქვევრსა და ქართული ღვინის საერთაშორისო აღიარებაზე. არ იქნება გადაჭარბებული, თუკი ვიტყვი, რომ ქვევრის ცნობადობა დიდწილად სწორედ „ბადაგონისა“ და ალავერდის სამონასტრო კომპლექსის ხანგრძლივი და ნაყოფიერი თანამშრომლობის შედეგია. სწორედ ამ სინერგიამ მოიტანა ის, რომ 2005-2006 წლებში ერთადერთი მოქმედი მარანი ალავერდში იყო, UNESCO-ს მიერ კულტურული მემკვიდრეობის სტატუსის მინიჭებამდეც ყველა დასაბუთება თუ მასალა სწორედ ალავერდის მარნიდან იქნა აღებული.
მინდა ვთქვა ისიც, რომ ქართული ღვინის პოპულარიზაციაში ძალიან მნიშვნელოვანია სახელმწიფოს ჩართულობა. ერთეულ კერძო კომპანიებს ძალიან გაუჭირდებათ ცნობადობის პრობლემის სრულყოფილად მოგვარება. ეს იმ ტიპის ამოცანაა, რომელზეც სახელმწიფომ და კერძო სექტორმა კონსოლიდირებულად, ერთობლივად უნდა იმუშაონ. ამ მხრივ ბოლო წლებში მნიშვნელოვანი წინსვლა გვაქვს. მახარებს, რომ ჩვენი მარკეტინგული სტრატეგიით გეგმის მიხედვით და სწორი მიმართულებით იდგმება ნაბიჯები.
რა შედეგები გაქვთ დღეს?
დღეს ყველაზე მნიშვნელოვანი შედეგია, რომ „ბადაგონის“ ღვინო მსოფლიოს 35 ქვეყანაშია ხელმისაწვდომი და საექსპორტო ბაზრებზე 12,000,000-ზე მეტი ბოთლი არათუ სტაბილურად, არამედ მზარდი სტატისტიკით იყიდება.
ჩვენი ბრენდი უკვე საკმაოდ ცნობილია, შესაბამისად, ყოველწლიურად იზრდება „ბადაგონის“ გეოგრაფიული დაფარვა. მეშვიდე წელია, ძალიან მნიშვნელოვან, აზიის ბაზარზე ვართ წარმოდგენილი – კერძოდ, ჩინეთში, იაპონიასა და სამხრეთ კორეაში. ამ ბაზრებზე შესვლამ ძალიან დიდი ნახტომი მოგვცა ფინანსურ შედეგებში.
მეორე და არანაკლებ მნიშვნელოვანი ხელშესახები შედეგია, რომ სტაბილური გაყიდვების კუთხით ძალიან მყარი ადგილი დავიმკვიდრეთ ევროპის ბაზარზე. ჩვენ გერმანიაში, კერძოდ ბერლინში, გვაქვს ჩვენი სადისტრიბუციო ბაზა, საიდანაც მთელ ევროპას ვამარაგებთ, თუ არ ჩავთვლით იმ ქვეყნებს, რომელთანაც პირდაპირ გვაქვს ექსპორტი, მაგალითად, პოლონეთის ბაზარს. საგულისხმოა, რომ პოლონეთში „ბადაგონი“ საკმაოდ მოთხოვნადი ბრენდია და ბევრ ოჯახში სუფრის ერთ-ერთი აუცილებელი ატრიბუტიც კია.
მნიშვნელოვან შედეგებს შორის გამოვარჩევდი 2014 წელს ცქრიალა ღვინოების წარმოების დაწყებას. ათი წლის წინ შევქმენით ბრენდი „მაესტრო“, რომელიც განსაკუთრებული სიხარულით და ნდობით მიიღო ადგილობრივმა ბაზარმა.
წელს დავიწყეთ კლასიკური მეთოდით ცქრიალა ღვინის წარმოება. გვაქვს მოლოდინი, რომ ჩვენს პორტფელში სამომავლოდ ცქრიალა ღვინის წილი საკმაოდ გაიზრდება. მსოფლიოს წამყვან ბაზრებზე არსებული ტრენდი გვიჩვენებს, რომ შამპანურებსა და ცქრიალა ღვინოზე მოთხოვნა სწრაფად იზრდება, მაშინ როდესაც ტრადიციული ღვინო სტაბილურ მაჩვენებელზეა.
რა სტრატეგიებს მიმართავთ ღვინის წარმოებაში ხარისხის უზრუნველსაყოფად?
ხარისხის მართვა ჩვენთვის ფუნდამენტური მიმართულებაა. „ბადაგონის“ წარმატება სწორედ რომ ხარისხის სტაბილურობამ განაპირობა. ადგილობრივ ბაზარსა და საექსპორტო ბაზრებზე ჩვენი ლიდერობა სწორედ ხარისხის მართვის სისტემამ განაპირობა, ამ შედეგს კი სოლიდური ინვესტიცია დასჭირდა როგორც ტექნოლოგიური თვალსაზრისით, ისე ადამიანური კაპიტალის განვითარების ნაწილში.
მთავარი მეღვინით დაწყებული, ჩვენი გუნდის თითოეული წევრი გახლავთ თავისი დარგის პროფესიონალი. ღვინის წარმოებაზე პასუხისმგებელ თითოეულ ადამიანს მიღებული აქვს შესაბამისი ცოდნა და პრაქტიკული განათლება წამყვან ევროპულ მარნებსა და ლაბორატორიებში. მეტიც, ჩვენ აქტიურად ვუჭერთ მხარს ჩვენი გუნდის წევრების პროფესიონალებად ჩამოყალიბებას. ჩვენთან უკვე მუშაობენ ტურინის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები მეღვინეობისა და მევენახეობის მიმართულებებით.
თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ ჩვენი თითოეული ბოთლის ხარისხზე პასუხისმგებელი ვართ მილიონობით მომხმარებელთან.
მდგრადობა ღვინის ინდუსტრიაში პრიორიტეტულ მიმართულებად ყალიბდება, როგორ მიიღწევა ეს „ბადაგონში“ და, ზოგადად, როგორია თქვენი ხედვა სოციალური პასუხისმგებლობის ნაწილში?
ღვინის ბიზნესი ძალიან მოწყვლადია გეოპოლიტიკური რყევების მიმართ. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, ბიზნესუწყვეტობა გარანტირებული იყოს. ჩვენ შევძელით დანაკარგების გარეშე გაგვევლო რეგიონში მიმდინარე საომარი ვითარებები, პანდემიის პერიოდი. ჩვენს საქმიანობაზე პირდაპირი გავლენა აქვს ინფლაციას და სავალუტო დევალვაციას, ეს უარყოფითად აისახება სავალუტო შემოდინებებზე, რაც ექსპორტიდან გვაქვს. თუმცა წლების გამოცდილებამ გვაჩვენა, რომ კრიზისული და რისკის მენეჯმენტი სწორად იმართება და ყველა მსგავსი გამოცდილებისას სტაბილურობა შევინარჩუნეთ.
სტაბილური ბიზნესსაქმიანობის ფონზე გვიმარტივდება სოციალური პასუხისმგებლობის აქტივობების განხორციელება, რაც ადგილობრივი კულტურული მემკვიდრეობის შენარჩუნებასა და ადგილობრივი თემის განვითარებას შეუწყობს ხელს.
ძალიან გვეამაყება, რომ ალავერდის სამონასტრო კომპლექსის ისტორიული მარანი და სიძველეთსაცავი სრულად ჩვენი ფინანსური მხარდაჭერით იქნა აღდგენილი. სარესტავრაციო სამუშაოები უკვე დასრულებულია და ალავერდის სიძველეთსაცავი მალე მიიღებს მუზეუმის სტატუსს, რაც მნიშვნელოვანი სიახლეა ტურისტული თვალსაზრისით.
ახლახან შედგა შეთანხმება ჩვენსა და ეპარქიას შორის და ჩვენ მართვაში გადმოგვეცა იყალთოს ქვევრის სკოლა-აკადემია. ეს გახლდათ მსოფლიო ბანკის მიერ დაფინანსებული პროექტი, რომელიც შემდგომ ფინანსების უქონლობის გამო დროებით შეჩერდა, თუმცა დღეს უკვე ჩვენსა და USAID-ის ეკონომიკური უსაფრთხოების პროგრამას შორის ურთიერთთანამშრომლობის შედეგად, ქვევრის სკოლა-აკადემია გაიხსნა. ეს ჩვენთვის დღეს ერთ- -ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი და საპასუხისმგებლო პროექტია და ითვალისწინებს ქვევრის ტრადიციული გზით წარმოებას, ქვევრის აშენებისა და გამოწვის სწავლებას, ტექნოლოგიურ ასპექტებს. მოგვიანებით სასწავლო პროგრამას დაემატება მევენახეობა, მეღვინეობა და სფეროსთან დაკავშირებული სხვა მიმართულებები, რაც პროფესიულ სწავლებასა და სათანადო უნარ-ჩვევების გაძლიერებას გულისხმობს. ამისთვის ყველა პირობა ადგილზე უკვე შექმნილია და უახლოეს სასწავლო წელს მსმენელებსაც მივიღებთ.
თქვენი საქმიანობა ვითარდება სტუმარმასპინძლობის მიმართულებითაც, როგორია თქვენი ხედვა ამ ნაწილში?
ღვინო და სტუმარმასპინძლობა ურთიერთდაკავშირებული კულტურული ფენომენია. ამ მიმართულებით საქმიანობის გაფართოების იდეა „ბადაგონში“ 7 წლის წინ გაჩნდა, როდესაც ჩვენ თავისუფლების მოედანზე არსებული სივრცე შევიძინეთ – სწორედ აქ განვათავსეთ პირველი „ბადაგონის სახლი“, რომელიც სარესტორნო სივრცესა და სასტუმროს აერთიანებს. ადგილმდებარეობით, სამზარეულოთი და სერვისით გამორჩეული ბრენდი დღეს წარმოდგენილია სხვა ლოკაციებზეც: კახეთში, კერძოდ, ალავერდის მონასტრის მიმდებარედ და შუამთაში, შუამთის მონასტრის მახლობლად.
პარალელურად ვმუშაობდით ჩვენთვის ძალიან მნიშვნელოვანი პროექტის განვითარებაზე. არქიტექტურითა და ფუნქციონალით გამორჩეული ახალი სასტუმრო კომპლექსი Alaverdi Resort-ი ალავერდის სამონასტრო კომპლექსის მახლობლად, საპატრიარქოსა და ადგილობრივ მუნიციპალიტეტთან აქტიური თანამშრომლობით განვითარდა. 14 მილიონი ლარის საინვესტიციო ღირებულების პროექტი მიმდინარე წლის ბოლოს დასრულდება, ვიზიტორები კი უნიკალური და ავთენტური სტუმარმასპინძლობის გამოცდილებას მიიღებენ.
უახლოეს თვეებში მეორე, არანაკლებ მნიშვნელოვან პროექტზე მუშაობის დაწყებას ვგეგმავთ. უკვე მივიღეთ ნებართვა, ძველი შუამთის მონასტრის მახლობლად, 2 ჰექტარ ტყის მასივში განვავითაროთ ტურისტული ინფრასტრუქტურა, რომელიც გამორჩეულ გამოცდილებას ჰპირდება ადგილობრივ და საერთაშორისო ვიზიტორებს.
დაბოლოს, ბატონო გიორგი, როგორია თქვენი გრძელვადიანი ხედვა „ბადაგონის“ განვითარებაზე?
ჩვენი გრძელვადიანი ამოცანაა, ღვინის მოხმარების კუთხით წამყვან ბაზრებზე ქართული ღვინის შესახებ ცნობადობა გავზარდოთ და, შესაბამისად, მკვეთრად გავზარდოთ ექსპორტიც.
ამ კუთხით ძალიან ბევრია სამუშაო. ჩვენი სტრატეგიული მიზანია, შევცვალოთ ქართული ღვინის საფასო სეგმენტი. თუკი გავითვალისწინებთ, რომ წარმოვადგენთ ღვინის სამშობლოს, ეს ამბიციური გეგმა საკმაოდ რეალისტურია.
საფასო სეგმენტის ცვლილებისთვის საჭირო იქნება ისეთ წამყვან და ახალ ბაზრებზე შესვლა, როგორიცაა ახალი ზელანდია, სამხრეთი აფრიკა, კვიპროსი, ისრაელი და სხვა. პარალელურად უნდა გავზარდოთ მოხმარება ისეთ ბაზრებზე, როგორიცაა აშშ და დიდი ბრიტანეთი.
ბიზნესის გაფართოების პარალელურად, ჩვენი მთავარი ამოცანაა, „ბადაგონი“ ყოველთვის დარჩეს იმ ადგილად, სადაც უნიკალური ქართული ტრადიციები და თანამედროვე ტექნოლოგიები ჰარმონიულად ერწყმის ერთმანეთს და, შედეგად, შესაძლებელი ხდება ისეთი მაღალი ხარისხისა და ლეგენდარული ქართული ღვინის წარმოება, რომელიც ერთ ბოთლში მოაქცევს ათასწლეულების ისტორიას.
S
დატოვე კომენტარი
I got thhis web page from my pall whoo informed mme regarding this
wweb page annd aat the moment this time Iaam visiting tis website andd reawding very
informatrive articles or reviewas at this place.
Thiss informastion iss invaluable. Where caan I find ouut more?
Some truly interesting information, well written and generally user genial.
I do agree with all the ideas you’ve presented in your post. They are very convincing and will certainly work. Still, the posts are very short for beginners. Could you please extend them a little from next time? Thanks for the post.
Its like you read my mind! You seem to know so much about this, like you wrote the book in it or something. I think that you could do with some pics to drive the message home a bit, but other than that, this is wonderful blog. A great read. I’ll certainly be back.
After looking over a number of the articles on your web page, I seriously appreciate your technique of writing a blog. I book-marked it to my bookmark webpage list and will be checking back in the near future. Take a look at my web site as well and let me know what you think.
It’s a shame you don’t have a donate button! I’d most certainly donate to this superb blog! I guess for now i’ll settle for bookmarking and adding your RSS feed to my Google account. I look forward to new updates and will talk about this website with my Facebook group. Talk soon!
This design is wicked! You most certainly know how to keep a reader amused. Between your wit and your videos, I was almost moved to start my own blog (well, almost…HaHa!) Excellent job. I really loved what you had to say, and more than that, how you presented it. Too cool!
Simply wanna say that this is extremely helpful, Thanks for taking your time to write this.
Embracing Advanced Techniques for Dominating Search Engines with GSA Search Engine Ranker
Thanks, I’ve recently been looking for information approximately this subject for a long time and yours is the greatest I have found out till now. However, what about the bottom line? Are you certain concerning the supply?
Woah! I’m really loving the template/theme of this site. It’s simple, yet effective. A lot of times it’s hard to get that “perfect balance” between user friendliness and visual appearance. I must say you’ve done a superb job with this. In addition, the blog loads super quick for me on Chrome. Outstanding Blog!
I really enjoy looking at on this internet site, it holds great content.
The crux of your writing whilst appearing reasonable at first, did not work very well with me after some time. Somewhere throughout the paragraphs you managed to make me a believer unfortunately just for a while. I nevertheless have a problem with your leaps in logic and one would do well to fill in all those gaps. If you actually can accomplish that, I will definitely be impressed.
Good day! This is kind of off topic but I need some guidance from an established blog. Is it very hard to set up your own blog? I’m not very techincal but I can figure things out pretty fast. I’m thinking about making my own but I’m not sure where to start. Do you have any ideas or suggestions? With thanks
Real clean website , appreciate it for this post.
Great wordpress blog here.. It’s hard to find quality writing like yours these days. I really appreciate people like you! take care
I like this site because so much utile stuff on here : D.
Just what I was looking for, thanks for putting up.
It’s a shame you don’t have a donate button! I’d definitely donate to this superb blog! I suppose for now i’ll settle for bookmarking and adding your RSS feed to my Google account. I look forward to fresh updates and will share this blog with my Facebook group. Chat soon!
Some truly prize blog posts on this website , saved to favorites.
Thanks for sharing excellent informations. Your site is very cool. I am impressed by the details that you have on this site. It reveals how nicely you understand this subject. Bookmarked this web page, will come back for more articles. You, my friend, ROCK! I found just the information I already searched all over the place and simply could not come across. What an ideal web-site.
Keep up the great piece of work, I read few posts on this internet site and I conceive that your blog is really interesting and has got bands of wonderful information.
I am really enjoying the theme/design of your website. Do you ever run into any browser compatibility problems? A number of my blog readers have complained about my blog not working correctly in Explorer but looks great in Chrome. Do you have any advice to help fix this problem?
Usually I do not read article on blogs, but I wish to say that this write-up very compelled me to take a look at and do so! Your writing taste has been surprised me. Thank you, quite great article.
Hi this is kind of of off topic but I was wanting to know if blogs use WYSIWYG editors or if you have to manually code with HTML. I’m starting a blog soon but have no coding expertise so I wanted to get advice from someone with experience. Any help would be enormously appreciated!
WONDERFUL Post.thanks for share..more wait .. …
Thanx for the effort, keep up the good work Great work, I am going to start a small Blog Engine course work using your site I hope you enjoy blogging with the popular BlogEngine.net.Thethoughts you express are really awesome. Hope you will right some more posts.
I have been reading out many of your articles and i can claim pretty good stuff. I will surely bookmark your website.
Great post. I am facing a couple of these problems.
Useful info. Fortunate me I found your site by accident, and I’m stunned why this coincidence did not happened earlier! I bookmarked it.
hi!,I really like your writing very much! share we communicate extra approximately your article on AOL? I require an expert in this space to resolve my problem. Maybe that is you! Looking ahead to look you.
This blog is definitely rather handy since I’m at the moment creating an internet floral website – although I am only starting out therefore it’s really fairly small, nothing like this site. Can link to a few of the posts here as they are quite. Thanks much. Zoey Olsen
Thank you for the sensible critique. Me and my neighbor were just preparing to do some research about this. We got a grab a book from our local library but I think I learned more from this post. I’m very glad to see such great information being shared freely out there.
Great remarkable things here. I?¦m very happy to see your article. Thank you so much and i am having a look forward to touch you. Will you please drop me a mail?
Regards for this tremendous post, I am glad I detected this website on yahoo.
Hello. fantastic job. I did not imagine this. This is a great story. Thanks!
I think this is one of the most important info for me. And i am glad reading your article. But want to remark on few general things, The site style is wonderful, the articles is really nice : D. Good job, cheers
I genuinely enjoy reading on this website , it contains good blog posts.
I and my friends appeared to be reviewing the nice things located on your site and then at once got a horrible suspicion I had not expressed respect to the website owner for those secrets. Most of the guys are already for that reason stimulated to read through all of them and now have actually been loving them. We appreciate you indeed being indeed kind and also for having some tremendous guides millions of individuals are really wanting to know about. My honest regret for not expressing gratitude to earlier.
Do you mind if I quote a few of your posts as long as I provide credit and sources back to your website? My blog site is in the exact same niche as yours and my visitors would definitely benefit from a lot of the information you provide here. Please let me know if this ok with you. Many thanks!
I respect your piece of work, appreciate it for all the informative articles.
Rattling nice design and good articles, practically nothing else we need : D.
Great work! That is the kind of information that should be shared across the net. Disgrace on the seek engines for not positioning this publish upper! Come on over and consult with my site . Thank you =)
You are my aspiration, I have few blogs and occasionally run out from post :). “Yet do I fear thy nature It is too full o’ the milk of human kindness.” by William Shakespeare.
fantastic post, very informative. I wonder why the other specialists of this sector don’t notice this. You should continue your writing. I am sure, you’ve a great readers’ base already!
An fascinating discussion is value comment. I think that you must write more on this matter, it might not be a taboo topic but typically persons are not enough to speak on such topics. To the next. Cheers
Great post, you have pointed out some superb details , I besides believe this s a very great website.
But wanna admit that this is handy, Thanks for taking your time to write this.
Hey There. I found your blog using msn. This is an extremely well written article. I’ll be sure to bookmark it and return to read more of your useful information. Thanks for the post. I’ll definitely return.
You actually make it seem so easy along with your presentation however I to find this matter to be really one thing which I believe I would by no means understand. It kind of feels too complicated and very vast for me. I am having a look ahead in your subsequent publish, I?¦ll attempt to get the cling of it!
Wow, superb blog layout! How long have you been blogging for? you made blogging look easy. The overall look of your site is magnificent, let alone the content!
Simply wanna remark on few general things, The website style is perfect, the content is really superb. “War is much too serious a matter to be entrusted to the military.” by Georges Clemenceau.
Right now it looks like Expression Engine is the preferred blogging platform available right now. (from what I’ve read) Is that what you are using on your blog?
You could certainly see your enthusiasm in the work you write. The world hopes for even more passionate writers like you who aren’t afraid to say how they believe. Always go after your heart.
Really nice layout and excellent content, absolutely nothing else we want : D.
Normally I don’t read post on blogs, but I wish to say that this write-up very forced me to try and do it! Your writing style has been surprised me. Thanks, very nice article.
I couldn’t resist commenting
My spouse and i got really joyful Raymond managed to finish off his homework through the entire precious recommendations he discovered out of your web pages. It is now and again perplexing to just happen to be offering secrets that many many others could have been trying to sell. We do understand we have got the writer to give thanks to because of that. All the explanations you made, the simple blog menu, the friendships you can help foster – it’s got everything remarkable, and it is aiding our son and our family reason why this content is pleasurable, and that is incredibly indispensable. Thank you for the whole lot!
Great – I should certainly pronounce, impressed with your website. I had no trouble navigating through all tabs and related information ended up being truly easy to do to access. I recently found what I hoped for before you know it in the least. Quite unusual. Is likely to appreciate it for those who add forums or anything, website theme . a tones way for your customer to communicate. Excellent task.
That is really fascinating, You’re an overly professional blogger. I have joined your feed and stay up for in the hunt for more of your fantastic post. Also, I have shared your website in my social networks!
Pretty nice post. I just stumbled upon your weblog and wished to say that I’ve really enjoyed browsing your blog posts. In any case I’ll be subscribing to your rss feed and I hope you write again very soon!
Howdy! This is my first visit to your blog! We are a collection of volunteers and starting a new project in a community in the same niche. Your blog provided us useful information to work on. You have done a outstanding job!
Hello! This is my 1st comment here so I just wanted to give a quick shout out and say I genuinely enjoy reading through your blog posts. Can you suggest any other blogs/websites/forums that deal with the same topics? Thank you so much!
Hey there! This is my 1st comment here so I just wanted to give a quick shout out and say I really enjoy reading through your posts. Can you suggest any other blogs/websites/forums that go over the same topics? Thanks a lot!
Hey there! I know this is kind of off topic but I was wondering which blog platform are you using for this website? I’m getting tired of WordPress because I’ve had issues with hackers and I’m looking at options for another platform. I would be great if you could point me in the direction of a good platform.
Thank you for sharing excellent informations. Your web site is so cool. I am impressed by the details that you have on this blog. It reveals how nicely you perceive this subject. Bookmarked this website page, will come back for extra articles. You, my pal, ROCK! I found just the information I already searched all over the place and just couldn’t come across. What an ideal website.
Good write-up, I?¦m regular visitor of one?¦s blog, maintain up the excellent operate, and It’s going to be a regular visitor for a lengthy time.
Very interesting subject , thanks for posting.
I’ve been absent for a while, but now I remember why I used to love this blog. Thank you, I’ll try and check back more frequently. How frequently you update your site?
Thank you for the auspicious writeup. It in fact was a amusement account it. Look advanced to far added agreeable from you! By the way, how could we communicate?
I am impressed with this web site, real I am a big fan .
I’d perpetually want to be update on new blog posts on this web site, bookmarked! .
Regards for helping out, excellent info .
After all, what a great site and informative posts, I will upload inbound link – bookmark this web site? Regards, Reader.
Along with the whole thing that seems to be developing inside this subject material, many of your perspectives happen to be quite exciting. Even so, I am sorry, because I do not subscribe to your whole strategy, all be it refreshing none the less. It would seem to everybody that your comments are actually not totally rationalized and in fact you are generally your self not completely certain of the argument. In any case I did take pleasure in examining it.
Hey there I am so grateful I found your website, I really found you by error, while I was searching on Yahoo for something else, Anyhow I am here now and would just like to say many thanks for a remarkable post and a all round thrilling blog (I also love the theme/design), I don’t have time to go through it all at the minute but I have bookmarked it and also added your RSS feeds, so when I have time I will be back to read a great deal more, Please do keep up the superb work.
Can I just say what a relief to find someone who actually knows what theyre talking about on the internet. You definitely know how to bring an issue to light and make it important. More people need to read this and understand this side of the story. I cant believe youre not more popular because you definitely have the gift.
Simply wish to say your article is as astounding. The clearness in your submit is just spectacular and i could assume you’re a professional in this subject. Fine with your permission allow me to grasp your RSS feed to keep updated with imminent post. Thank you 1,000,000 and please continue the gratifying work.
You completed a few fine points there. I did a search on the matter and found nearly all folks will agree with your blog.
I haven’t checked in here for some time because I thought it was getting boring, but the last few posts are good quality so I guess I will add you back to my everyday bloglist. You deserve it my friend 🙂
I haven?¦t checked in here for a while because I thought it was getting boring, but the last several posts are great quality so I guess I will add you back to my everyday bloglist. You deserve it my friend 🙂
You have noted very interesting details! ps decent website . “The appearance of right oft leads us wrong.” by Horace.
Yay google is my king helped me to find this great internet site! .
You are my inspiration , I own few blogs and rarely run out from to brand : (.
you are in reality a good webmaster. The web site loading velocity is incredible. It seems that you’re doing any unique trick. In addition, The contents are masterpiece. you’ve performed a excellent task in this matter!
You have remarked very interesting points! ps decent website.
I am not sure where you’re getting your information, but great topic. I needs to spend some time learning much more or understanding more. Thanks for excellent info I was looking for this info for my mission.
Excellent weblog right here! Additionally your web site a lot up very fast! What web host are you the usage of? Can I am getting your affiliate link to your host? I wish my web site loaded up as quickly as yours lol
Greetings from Colorado! I’m bored to tears at work so I decided to check out your blog on my iphone during lunch break. I really like the information you present here and can’t wait to take a look when I get home. I’m surprised at how quick your blog loaded on my cell phone .. I’m not even using WIFI, just 3G .. Anyhow, superb blog!
I delight in, result in I discovered just what I was having a look for. You’ve ended my four day lengthy hunt! God Bless you man. Have a great day. Bye
It¦s actually a great and helpful piece of info. I¦m happy that you just shared this useful information with us. Please keep us up to date like this. Thanks for sharing.
Good post however , I was wanting to know if you could write a litte more on this topic? I’d be very grateful if you could elaborate a little bit further. Appreciate it!
F*ckin¦ tremendous issues here. I am very glad to peer your post. Thank you a lot and i’m taking a look ahead to contact you. Will you please drop me a e-mail?
Thanks for another excellent post. The place else may anybody get that kind of information in such an ideal way of writing? I have a presentation subsequent week, and I am at the search for such information.
of course like your website but you need to test the spelling on several of your posts. Many of them are rife with spelling issues and I to find it very troublesome to inform the truth however I will definitely come back again.
Some really good info , Sword lily I observed this.
I was very pleased to find this web-site.I wanted to thanks on your time for this glorious learn!! I definitely enjoying every little little bit of it and I’ve you bookmarked to check out new stuff you weblog post.
I don’t ordinarily comment but I gotta state thankyou for the post on this perfect one : D.
You really make it appear really easy together with your presentation however I in finding this topic to be actually something that I feel I would by no means understand. It sort of feels too complex and extremely vast for me. I am taking a look forward for your subsequent put up, I will attempt to get the cling of it!
I don’t even understand how I finished up right here, but I assumed this post was once good. I do not understand who you’re but definitely you are going to a well-known blogger for those who are not already 😉 Cheers!
I’ve been exploring for a bit for any high-quality articles or blog posts in this sort of area . Exploring in Yahoo I finally stumbled upon this web site. Reading this info So i’m glad to convey that I have a very excellent uncanny feeling I discovered just what I needed. I most certainly will make sure to do not disregard this website and give it a glance on a constant basis.
Wow! This could be one particular of the most helpful blogs We have ever arrive across on this subject. Basically Magnificent. I am also an expert in this topic so I can understand your effort.
Incredible! This blog looks just like my old one! It’s on a completely different subject but it has pretty much the same page layout and design. Excellent choice of colors!
Nice blog here! Also your web site loads up very fast! What host are you using? Can I get your affiliate link to your host? I wish my web site loaded up as quickly as yours lol
You actually make it seem so easy together with your presentation but I to find this topic to be actually something which I believe I’d by no means understand. It seems too complicated and extremely wide for me. I am taking a look forward in your next submit, I’ll attempt to get the dangle of it!
This really answered my problem, thank you!
Keep working ,impressive job!
I must express thanks to the writer just for bailing me out of this crisis. Right after looking out throughout the world-wide-web and seeing solutions that were not helpful, I figured my life was over. Being alive without the presence of strategies to the problems you have fixed by way of this report is a crucial case, and the ones that might have adversely damaged my career if I had not encountered your site. Your main expertise and kindness in touching every aspect was tremendous. I am not sure what I would’ve done if I hadn’t discovered such a step like this. I can also at this point look ahead to my future. Thank you so much for your impressive and result oriented help. I will not hesitate to endorse your web sites to any individual who needs to have care on this area.
Great tremendous things here. I?¦m very satisfied to look your post. Thanks so much and i am taking a look ahead to contact you. Will you please drop me a e-mail?
Good info. Lucky me I reach on your website by accident, I bookmarked it.
My brother suggested I might like this website. He was entirely right. This post actually made my day. You can not imagine simply how much time I had spent for this info! Thanks!
It’s in reality a great and useful piece of info. I am glad that you just shared this useful information with us. Please stay us up to date like this. Thank you for sharing.
Awsome website! I am loving it!! Will come back again. I am taking your feeds also.
Some really choice content on this website , bookmarked.
Hi there, You’ve done a great job. I’ll definitely digg it and personally recommend to my friends. I’m sure they’ll be benefited from this web site.
Thanks for sharing excellent informations. Your web site is very cool. I am impressed by the details that you have on this website. It reveals how nicely you understand this subject. Bookmarked this web page, will come back for extra articles. You, my friend, ROCK! I found simply the information I already searched everywhere and simply could not come across. What an ideal web-site.
I simply could not depart your website prior to suggesting that I actually loved the usual information an individual supply to your visitors? Is going to be again continuously to inspect new posts.
Wow, fantastic weblog structure! How lengthy have you been running a blog for? you make running a blog glance easy. The total glance of your website is excellent, let alone the content material!
This is a very good tips especially to those new to blogosphere, brief and accurate information… Thanks for sharing this one. A must read article.
Hey there! This is kind of off topic but I need some guidance from an established blog. Is it difficult to set up your own blog? I’m not very techincal but I can figure things out pretty quick. I’m thinking about setting up my own but I’m not sure where to begin. Do you have any points or suggestions? Cheers
Hello my family member! I wish to say that this post is awesome, great written and include approximately all vital infos. I would like to peer more posts like this .
Hi there! This post couldn’t be written any better! Reading through this post reminds me of my previous room mate! He always kept talking about this. I will forward this article to him. Pretty sure he will have a good read. Thank you for sharing!
Oh my goodness! a tremendous article dude. Thank you However I am experiencing challenge with ur rss . Don’t know why Unable to subscribe to it. Is there anyone getting an identical rss downside? Anybody who knows kindly respond. Thnkx
I was very pleased to find this web-site.I wanted to thanks for your time for this wonderful read!! I definitely enjoying every little bit of it and I have you bookmarked to check out new stuff you blog post.
Hiya, I’m really glad I’ve found this information. Today bloggers publish only about gossips and internet and this is really annoying. A good site with interesting content, that is what I need. Thanks for keeping this website, I’ll be visiting it. Do you do newsletters? Cant find it.
Thank you, I have recently been searching for info about this topic for a while and yours is the best I have discovered till now. However, what concerning the conclusion? Are you sure concerning the supply?
Glad to be one of many visitors on this awesome site : D.
I as well as my friends ended up going through the excellent tricks on the blog while instantly I had a horrible suspicion I had not expressed respect to the blog owner for those strategies. The boys ended up as a consequence passionate to read through them and have now definitely been making the most of these things. Appreciate your genuinely so considerate as well as for picking out this form of perfect tips most people are really wanting to understand about. My personal honest apologies for not saying thanks to sooner.
I have been exploring for a little bit for any high-quality articles or blog posts on this sort of area . Exploring in Yahoo I eventually stumbled upon this website. Studying this info So i’m happy to show that I have an incredibly excellent uncanny feeling I came upon just what I needed. I most certainly will make sure to do not omit this site and give it a glance on a continuing basis.
Somebody essentially help to make seriously posts I would state. This is the first time I frequented your website page and thus far? I amazed with the research you made to make this particular publish amazing. Magnificent job!