თუ ჩემსავით ბინის რემონტს დამოუკიდებლად ხართ შეჭიდებული, ზუსტად იცით, ეს რამხელა თავის ტკივილია. თუმცა 21-ე საუკუნეში ამ თავის ტკივილის არიდებაც შესაძლებელია. Forbes-ი დღეს გაგაცნობთ კომპანიას, რომლის მიზანია, მშენებლობა-რემონტის პროცესი კომფორტულ, ხარისხიან, ადაპტირებულ და ყოველთვის ვადებში ჩატეულ პროცესად აქციოს. დღეს “m2 უძრავი ქონება” საქართველოს დეველოპერულ ბაზარზე ყველაზე მსხვილი და ყველაზე მზარდი კომპანიაა, რომელიც ბინის გასაღებს გაბარებთ. ექვსწლიანი არსებობის მანძილზე m2-ს 2,000-მდე ბინა აქვს გაყიდული და ახალაშენებული საცხოვრებელი ბაზრის 12% უჭირავს. კომპანიაში 60-ზე მეტი ადამიანია დასაქმებული.
კომპანია m2-ის გენერალურ დირექტორ ირაკლი ბურდილაძეს ჭავჭავაძეზე მდებარე კომპანიის ოფისში ვხვდები. მისაღებში მაკეტი დგას. თეთრი სახლი, ფანჯრებში ალაგ-ალაგ ანთებული სტაფილოსფერი შუქით. კომპლექსის ამ კონდიციამდე მისაყვანად, როგორც ირაკლი ბურდილაძე მიხსნის, კომპანიას 2-3 წელი სჭირდება. ბოლო ექვსი წლის მანძილზე ყველა ბინა კლიენტს ან ვადაზე ადრე ჩაბარდა, ან ზუსტად დათქმულ დროს. დაგვიანება ნდობაზე უარყოფითად მოქმედებს, ირაკლი ბურდილაძეს კი მიაჩნია, რომ მომხმარებლის ნდობა ფასდაუდებელი კონკურენტული უპირატესობაა.
ამ ნდობის შენარჩუნებას კომპანია მომხმარებლისთვის კომფორტის, ხარისხისა და უსაფრთხოების შეთავაზებით ცდილობს. მის კომფორტზე ზრუნვა გაყიდვების ოფისიდან იწყება: კლიენტი საკუთარ შესაძლებლობებზე მაქსიმალურად მორგებულ პროექტს არჩევს და მშენებლობის პროცესშიც ერთვება: მასალების შერჩევით დაწყებული და სამშენებლო-სარემონტო სამუშაოებით დასრულებული, კომპანია ყველა მნიშვნელოვან გადაწყვეტილებას კლიენტთან ერთად იღებს. “ჩვენ ძალიან დიდ ყურადღებას ვუთმობთ მშენებლობის ხარისხს და თამამად მინდა გითხრათ, რომ ამ მიმართულებით თანხებს არ ვზოგავთ. ასე ვთქვათ, საკუთარი ჯიბიდან ძალიან ხშირად დაგვიმატებია მილიონობით დოლარი, როცა ვხედავდით, რომ პროექტში ჩადებულ მასალებზე უკეთესი შეგვეძლო შეგვეძინა – ანუ მიგვეღწია კიდევ უფრო მაღალი ხარისხისთვის”, – ამბობს ბურდილაძე. მისთვის კლიენტის უსაფრთხოება პირველ ადგილზე დგას. ამიტომ კომპანია სახანძრო და სიცოცხლის უსაფრთხოების კუთხით მხოლოდ თანამედროვე სტანდარტებს ცნობს და პოსტსამშენებლო პერიოდში მომხმარებელს, დამატებით ფასად, მუდმივ სერვისსაც სთავაზობს: უსაფრთხოების სისტემების მართვა, დაცვა, დასუფთავება – ეს ყველაფერი დასრულებული კომპლექსის განუყოფელი ნაწილი ხდება.
ირაკლი ბურდილაძე m2-ში 2010 წელს მოხვდა. მანამდე საქართველოს ბანკში ჯერ ფინანსური დირექტორი იყო, შემდეგ კი – საოპერაციო დირექტორი. დღეს უკვე m2-ის გენერალური დირექტორი იხსენებს, რომ ერთ დღეს ბანკმა გადაწყვიტა, ის მიწის ნაკვეთები განევითარებინა, რომლებიც მის საკუთრებაში იმიტომ აღმოჩნდა, რომ მსესხებლებმა სესხების დაფარვა ვერ შეძლეს. “არ ვიცოდით, რა გვექნა ამ მიწის ნაკვეთებისთვის, რადგან მათზე მოთხოვნა არ იყო და გაყიდვას ვერ ვახერხებდით. ბოლოს გადავწყვიტეთ, ბინები აგვეშენებინა და ისე გაგვეყიდა, რადგან ბინებზე მოთხოვნა იყო”, – განმარტავს ბურდილაძე. ეს პროექტი მას ჩაბარდა, რადგან დეველოპმენტის კუთხით უკვე ჰქონდა გამოცდილება სხვა კომპანიაში – ჯი-ემ-თი ჯგუფში (სასტუმრო “თბილისი მარიოტის” მფლობელი კომპანია), სადაც ექვსი წლის მანძილზე ფინანსურ დირექტორად მუშაობდა.
ფინანსებითა და ბიზნესით ირაკლი ბურდილაძე ჯერ კიდევ ამერიკაში, ჯონს ჰოპკინსის უნივერსიტეტში სწავლის დროს დაინტერესდა. მისი სფერო საერთაშორისო ურთიერთობები იყო, თუმცა საგნების ნახევარი სწორედ საერთაშორისო ეკონომიკასა და ფინანსებზე მოდიოდა. თბილისშიც სახელმწიფო უნივერსიტეტის საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტი დაამთავრა, სადაც მშობლების სურვილის წინააღმდეგ ჩააბარა. მაშინ ფაკულტეტი ახალგახსნილი იყო, საბჭოთა კავშირი – დაშლილი, და მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს დამოუკიდებელი საგარეო პოლიტიკა უკვე ჰქონდა, პროფესიით დასაქმება ამ სფეროში, მაღალი კონკურენციის გამო, თითქმის შეუძლებელი იყო. მშობლებს ირაკლისთვის იმ დროში ყველაზე პოპულარული პროფესია – ექიმობა ჰქონდათ შერჩეული. ჩემთან ინტერვიუში ირაკლი ბურდილაძე სიცილით იხსენებს, ამერიკაშიც იმ უნივერსიტეტში რომ მოხვდა, სადაც წამყვანი მიმართულება სწორედ მედიცინა იყო. თუმცა ვერც ამ დამთხვევამ დაარწმუნა, პროფესიად მედიკოსობა აერჩია.
ამერიკაში მოხვედრას თავის ყოფილ პროფესორს – ალექსანდრე რონდელს უმადლის. სწორედ მან დააკვალიანა, მასკის პროგრამაში მიეღო მონაწილეობა და დაფინანსების მოპოვებაში ბედი ეცადა. ამ გადმოსახედიდან, ირაკლი ბურდილაძეს მიაჩნია, რომ ამერიკაში სწავლამ მის კარიერაში ბევრი რამ განაპირობა: “ეს იყო გარდამტეხი მომენტი ჩემს ცხოვრებაში”. მას შემდეგ იმ სფეროშია, რომელმაც უკვე სტუდენტობაში ათქმევინა – ეს ის არის, რის კეთებაც მთელი ცხოვრება მინდა.
ადვილია საქართველოში ბიზნესის წარმოება? საერთაშორისო რეიტინგებს თუ დავუჯერებთ, ასეა.
უნდა დავუჯეროთ, რადგან ეს რეიტინგები გარემოს კარგად სწავლობს. საქართველო პატარა ქვეყანაა. დიდი ქვეყნებისგან განსხვავებით პატარა ქვეყნის კონკურენტული უპირატესობა კი ის გახლავთ, რომ მან უნდა შექმნას ისეთი გარემო, სადაც ბიზნესის წარმოება ადვილი იქნება. გაცილებით ბევრ ქვეყანასთან შედარებით, ჩვენ ამ კუთხით ძალიან წინ ვართ. წინ ვართ განვითარებულ ქვეყნებზე და აღარაფერს ვამბობ პოსტსაბჭოთა ქვეყნებზე – იქ ჩვენთან ახლოს ვერც ერთი ქვეყანა ვერ მოვა. პრობლემა ის არის, რომ ბიზნესის წარმოებისთვის მასშტაბებია პატარა.
ანუ თქვენთვის ეკონომიკურ ზრდას…
ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. წელს რეალური ზრდა 2.7%-ია. მე როგორც ვიცი, საერთაშორისო სავალუტო ფონდის პროგნოზით, მომავალ წელს 4%-იანი ეკონომიკური ზრდა გვექნება. ზოგადად, რაც უფრო მეტია ეკონომიკური ზრდა, მით უფრო მეტი შემოსავალი აქვს მოსახლეობას, უფრო მაღალია მათი მსყიდველუნარიანობა და მოთხოვნაც ზევით იწევს.
რა არის დღეს თქვენი შეფასებით დეველოპერული სექტორის მთავარი გამოწვევა?
როგორც ვიცით, ქალაქის მერია დღეს ქალაქის განვითარების გენერალურ გეგმაზე მუშაობს. საკმაოდ ბევრია გაურკვევლობა ამა თუ იმ უბანში ასაშენებელ ფართთან დაკავშირებით. ამიტომ დღეს მთავარი გამოწვევა ამ სექტორისთვის აღნიშნული გეგმის შემუშავებაა. ამ გეგმამ უნდა განსაზღვროს თამაშის წესები. ამ მიმართულებით რეგულაციები დღესაც მოქმედებს, მაგრამ რადგან ახალი გეგმის მოლოდინი არსებობს, რომელიც გარკვეულ თემებს ახლებურად დაარეგულირებს, ეს რეგულაციები ფრაგმენტული და დროებითია: მაგალითად, K2 კოეფიციენტის შეზღუდვა ქალაქის ცენტრში. დღეს არავინ იცის, რამდენ ხანს იმოქმედებს ეს შეზღუდვა. ასეთი ფაქტები ზრდის გაურკვევლობას, რაც, თავის მხრივ, ბიზნესის განვითარებას აფერხებს.
გამოდის, თვითონ შეზღუდვაზე მნიშვნელოვანი თქვენთვის გაურკვევლობის ფაქტორია...
რა თქმა უნდა. ბიზნესი რეგულაციასთან ადაპტირებას ყოველთვის შეძლებს, მაგრამ რეგულაცია უნდა იყოს ჩამოყალიბებული და გარკვეული. გაურკვევლობა თუ ხანგრძლივი დროით შენარჩუნდა, ეს ბიზნესს განვითარებაში ხელს შეუშლის. მაგალითად, თუ K2 კოეფიციენტის შეზღუდვა დარჩა ქალაქის ცენტრში, ეს, სავარაუდოდ, ბინების გაძვირებას გამოიწვევს, რადგანაც შეიზღუდება ბინების მიწოდება და ფასი ბინებზე ქალაქის ცენტრში გაიზრდება. ამ ფორმით მოხდება ბიზნესის ადაპტირება ამ რეგულაციის მიმართ. ბუნებრივია, ბინების გაძვირებასაც თავისი ლიმიტი გააჩნია – ბინის ფასის ახალ ეკვილიბრიუმს უკვე მოთხოვნა- მიწოდების მექანიზმი განსაზღვრავს.
ქალაქგარეთ არ გადაინაცვლებს მშენებლობის ბუმი? K2 კოეფიციენტის შეზღუდვის ერთ-ერთ ეფექტად ამას ასახელებს თბილისის მერია…
და დღეს რა უშლის ქალაქგარეთ მშენებლობას ხელს? ჩვენ სხვადასხვა სეგმენტზე ვსაუბრობთ. არის სეგმენტი, რომელსაც ქალაქგარეთ უნდა ცხოვრება, არის სეგმენტი, რომელიც ქალაქის ცენტრს არჩევს. უბრალოდ, ყველას არა აქვს შესაძლებლობა, ქალაქის ცენტრში იყიდოს ბინა. K2 კოეფიციენტის შეზღუდვის შენარჩუნება გამო”
იწვევს იმას, რომ ეს სეგმენტი კიდევ უფრო მეტად შემცირდება, ანუ კიდევ უფრო მეტად შემცირდება იმ ადამიანების რიცხვი, ვისაც დედაქალაქის ცენტრში ბინაზე მიუწვდება ხელი. ეს, რა თქმა უნდა, გარკვეულწილად გაზრდის მოთხოვნას ბინებზე ქალაქგარეთ, თუმცა – არაპირდაპირპროპორციულად. მომხმარებელმა შეიძლება სხვა ალტერნატივებსაც მიმართოს, მაგალითად, შეიძინოს უფრო მცირე ზომის ბინა ცენტრალურ უბანში და ამით დააკომპენსიროს ფასების ზრდა.
რამდენად განვითარებულია დღეს დეველოპერული სექტორი, რომ მსგავსი ტიპის გაურკვევლობებს გაუძლოს?
ეს სექტორი, სამწუხაროდ, დღეს კარგად განვითარებული არ არის. თუმცა, ჩემი აზრით, ის სხვა სექტორებთან შედარებით სწრაფად მზარდი კიდევ ბევრი წლის განმავლობაში იქნება. დღეს ეს ბაზარი საკმაოდ ფრაგმენტირებულია, ამიტომ აქ მოთამაშეების კონსოლიდაცია გარდაუვალი იქნება.
ფრაგმენტირებული ბაზარი ცუდია? არ ნიშნავს ეს მეტ კონკურენციას და, შესაბამისად, დაბალ ფასს მომხმარებლისთვის?
სამწუხაროდ, ოფიციალური მონაცემები არ არსებობს ან არ ქვეყნდება, მაგრამ ჩვენ მიერ დაკვეთილი კვლევების საფუძველზე ჩანს, რომ დღეს თბილისში მიმდინარე ახალი მშენებლობების 60% ამხანაგობების პროექტებია. ამხანაგობები ერთი კონკრეტული პროექტისთვის შექმნილი კომპანიებია. ანუ ამ შემთხვევაში არ არის საუბარი სტრატეგიაზე, არ არის საუბარი რისკების მართვის სისტემაზე, ეს პროექტები არ არის განვითარებაზე ორიენტირებული პროექტები. და ასეთი – 60%-ია.ბაზრის კონსოლიდაცია არ ნიშნავს კონკურენციის შემცირებას. პირიქით, მოთამაშეების გამსხვილება უფრო მეტად გაამძაფრებს მათ შორის კონკურენციას, რაც მშენებლობის ხარისხის მნიშვნელოვან გაუმჯობესებასა და ინოვაციების დანერგვას გამოიწვევს. ეს კი საბოლოო ჯამში მომხმარებელს წაადგება.
როგორ ფიქრობთ, დი-სი-ეფ-ტი-ეი და ასოცირების ხელშეკრულებით ნაკისრი რეგულაციების დანერგვა განვითარების პროცესს დააჩქარებს თუ შეაფერხებს?
ჩვენთვის ეს კარგია. ჩვენ ამ ნორმებს დღესაც ვიცავთ. რეგულაციები საერთაშორისო სამშენებლო კოდექსიდან და წამყვანი ქვეყნების სამშენებლო კოდექსებიდან გვაქვს აღებული, რომლებსაც ჩვენს მშენებლობებზე ვნერგავთ. ევროპული მოთხოვნების დაცვით, თამაშის წესები ბაზარზე ყველასთვის საერთო გახდება და ფასის დაწევა უსაფრთხოების ხარჯზე არ მოხდება.
თქვენი განვითარების სტრატეგია სცდება მხოლოდ ბინების მშენებლობას. აპირებთ სასტუმროების მშენებლობასაც. დაანონსებული გქონდათ 300-ზე მეტი სასტუმროს მშენებლობა თბილისსა და მთელ საქართველოში. რა ხდება ამ მიმართულებით?
ჩვენი სტრატეგია ეფუძნება სამ ძირითად ქვაკუთხედს. მომავალი 3-4 წლის განმავლობაში ვაპირებთ ყველა იმ ნაკვეთის განვითარებას, რასაც ვფლობთ. ამჟამად ჩვენ ოთხ ობიექტზე ვაწარმოებთ მშენებლობას და გეგმაში გვაქვს კიდევ სამი მიწის ნაკვეთის განვითარება. ამ პროექტების დაწყება და მართვა არის პირველი სტრატეგიული მიზანი. შემდეგი – ჩვენი ბრენდის გამოყენებაა. ვისაც აქვს მიწის ნაკვეთი, მაგრამ ვერ ახერხებს მის განვითარებას, შეუძლია, ჩვენ დაგვიხმაროს: ჩვენ მთლიანად ვმართავთ მისი მიწის ნაკვეთის განვითარების პროცესს m2-ის ბრენდის ქვეშ და მისი სტანდარტებით, უზრუნველვყოფთ ბინების რეალიზაციას და აშენების შემდეგ კომპლექსის მომსახურებას ვითავებთ. მოგებას გავიყოფთ. ამ პირობითაც ვაპირებთ ბაზარზე გააქტიურებას. და მესამე მიზანი – ეს არის კომერციული უძრავი ქონების ბაზრის განვითარება. აქ ჩვენთვის მთავარია სამვარსკვლავიანი სასტუმროების მშენებლობა საქართველოს მასშტაბით. ჩვენ ხელი გვაქვს მოწერილი ხელშეკრულებაზე სასტუმროების ამერიკულ ოპერატორთან და ფრანჩაიზერთან – კომპანია Wyndham Worldwide-თან და მათი სამვარსკვლავიანი Ramada Encore-ის ბრენდის სასტუმროების აშენებას ვაპირებთსაქართველოში.
რატომ სამვარსკვლავიანი სასტუმროები?
ეს ნიში აუთვისებელია. საქართველოში, მოგეხსენებათ, ტურიზმი არის ყველაზე მზარდი სექტორი. წელს ტურისტების ნაკადის 20%-იანი ზრდა გვქონდა. მათი უმრავლესობა ე.წ. ბიუჯეტზე ორიენტირებული ტურისტები (budget tourists) არიან. ეს იმას ნიშნავს, რომ მათ კონკრეტული ბიუჯეტი აქვთ გაწერილი, როცა სამოგზაუროდ ჩამოდიან და ამ ბიუჯეტში უნდა ჩაეტიონ. სამვარსკვლავიანი სასტუმროები მათთვის ყველაზე ხელსაყრელი და მიმზიდველია. ჩვენი მიზანი სწორედ ამ უცხოელების – ე.წ. Budget traveller-ების სეგმენტის ათვისებაა, თუმცა ამან გარკვეულწილად შეიძლება შიდა ტურიზმსაც შეუწყოს ხელი. ჩვენ ვხედავთ, რომ ეს არის ძალიან დიდი და აუთვისებელი ნიში. ორ სასტუმროს უკვე ვაშენებთ თბილისში და ერთი სასტუმროს აშენება გვინდა ქუთაისში, სადაც აეროპორტია, დაბალბიუჯეტიანი ფრენებია და ტურისტული ჰაბის კარგი პერსპექტივა იკვეთება.
რამდენად ადვილია თქვენთვის ბაზარზე საჭირო უნარების მქონე კადრების მოძიება?
თქვენს კითხვაზე პასუხი მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმის გლობალური კონკურენტუნარიანობის ინდექსშია. ეს ინდექსი კარგი საზომია ამ კუთხით, რადგან ის მთელი მსოფლიოს ტოპ-მენეჯერების გამოკითხვის შედეგად დგება. საქართველოს შემთხვევაში, ამ ინდექსში პროფესიონალი კადრების ნაკლებობა ყოველთვის ერთ-ერთ უმთავრეს პრობლემად სახელდება. ჩვენი კომპანიის მაგალითზე რომ გითხრათ, ჩვენ საკმაოდ დიდ თანხებს ვხარჯავთ ჩვენი თანამშრომლების ტრენინგებში და თვითონვე ვზრდით კადრებს. დეტალების გამჟღავნება არ მინდა, მაგრამ გვაქვს იდეები, რომ ამ ტრენინგებმა უფრო მასშტაბური სახე მიიღოს. ცოდნის გადაცემის მექანიზმის შექმნა მართლაც ძალიან მნიშვნელოვანია და ამ მიმართულებით ფიქრი უკვე დაწყებული გვაქვს.
“თიბისი ბანკთან” გაქვთ გაფორმებული ხელშეკრულება, რაც ცოტა უცნაურია მათთვის, ვინც “საქართველოს ბანკთან” აფილირებულ კომპანიად გთვლით…
სინამდვილეში, ეს ძალიან კარგი მაგალითია იმისა, რომ ჩვენ სხვა აფილირება საქართველოს ბანკთან, გარდა იმისა, რომ საერთო აქციონერი გვყავს, არ გვაქვს. ჩვენ გვაქვს ცალკე ბიზნესი და ვფიქრობთ, რა გზებით შეიძლება გაფართოვდეს და მოგებიანი იყოს ეს ბიზნესი. ჩვენ დაინტერესებული ვართ მომხმარებელთა იმ სეგმენტით, რაც “თიბისი ბანკს” ჰყავს. ამ ხელშეკრულებამდე ჩვენ “ბანკ რესპუბლიკასთანაც” ვთანამშრომლობდით და ძალიან გაგვიხარდა, როცა “თიბისი ბანკი” დაგვიკავშირდა და თანამშრომლობა მანაც შემოგვთავაზა. ჩვენ გადაწყვეტილებებს ვიღებთ ჩვენი კომპანიის ინტერესებიდან გამომდინარე. m2-ი ყოველთვის დამოუკიდებელი კომპანია იყო.
თუმცა არაპროფილური აქტივები მხოლოდ მას შემდეგ გაიმიჯნა იურიდიულად, რაც სახელმწიფომ ამ მიმართულებით კონკრეტული რეგულაცია შემოიღო. რა შეიცვალა მას შემდეგ m2-ისთვის?
არაპროფილური – მე ეს ტერმინი არ მომწონს და არ მესმის, ეს ტერმინი საერთოდ რას ნიშნავს. ჩვენს კომპანიას ჰყავს აქციონერები. აქციონერმა უნდა გადაწყვიტოს, სად განათავსებს ფულს და თუ გადაწყვიტა საკუთარი თანხის ჩადება, მაგალითად, ჯანდაცვის სექტორში, რატომ არის ეს არაპროფილური აქტივი აქციონერისთვის, არ მესმის.
თუ საუბარია იმაზე, რომ მაინცდამაინც კომერციული ბანკები არ უნდა ფლობდნენ კომპანიებს, რომლებიც დასაქმებულები არიან არაფინანსურ სექტორში, ეს სხვა თემაა. ასეთი შემთხვევები არსებობს სხვადასხვა ქვეყანაში. მიუხედავად იმისა, რომ “საქართველოს ბანკი” იყო ჩვენი მფლობელი კომპანია, ჩვენ ყოველთვის ე.წ. ჩინური კედელი გვქონდა აღმართული ამ ბანკთან – ეს ახლა იურიდიულადაც გაიმიჯნა, რაც ისედაც ასე იყო. დიახ, ჩვენ და “საქართველოს ბანკს” გვყავს საერთო აქციონერი, მაგრამ ჩვენ ბანკთან სხვა შეხება არ გვაქვს. დიახ, ის აქციონერი თავის თანხებს დებს როგორც საბანკო სექტორში, ისე დეველოპერულ სექტორში, ასევე ჯანდაცვის სფეროსა და სხვა სექტორებშიც. ნორმალური მოვლენაა. პირიქით, ეს მისასალმებელია, იმიტომ რომ BGEO ჯგუფის აქციები ივაჭრება ლონდონის საფონდო ბირჟაზე პრემიუმ-ლისტინგის კატეგორიაში, რაც კაპიტალის მოზიდვის სოლიდურ წყაროს წარმოადგენს, BGEO ჯგუფს ჰყავს მსხვილი აქციონერები, ჯგუფის მიერ მოზიდული კაპიტალი კი საქართველოში შემოდის და სხვადასხვა სექტორის განვითარებაში იდება. ერთადერთი, რაც ნამდვილად მოგვცა საბანკო სექტორმა, არის ის, რომ საბანკო სექტორში გაიზარდნენ კარგი მენეჯერები და ამ მენეჯერების რესურსის გამოყენება დღეს ჩვენც შეგვიძლია. ეს არა მარტო “საქართველოს ბანკის”, არამედ ზოგადად საბანკო სექტორის დამსახურებაა: კორპორაციული მართვის სტანდარტი საკმაოდ მაღალ დონეზეა და სექტორი ამის ექსპორტირებას სხვადასხვა სფეროში ახდენს. თუნდაც ჩვენი კომპანიის მაგალითი რომ ავიღოთ: დღეს საქართველოს ჰყავს ყველაზე დიდი დეველოპერი საცხოვრებელი მშენებლობების კუთხით. ცოდნისა და გამოცდილების ექსპორტი მნიშვნელოვანია.
და იმავე იაფი ფულის მოსაზიდად, ინვესტორების დასარწმუნებლად, არ არის კონკურენტული უპირატესობა ის, რომ მაღალი ნდობის მქონე ფინანსურ ინსტიტუტთან ასოცირდებით?
ძლიერი აქციონერები ნამდვილად არის კონკურენტული უპირატესობა. ჩვენ ადგილობრივი ბანკების საკრედიტო რესურსით არ ვსარგებლობთ. ჩვენ დაფინანსება მოგვაქვს ან საერთაშორისო საფინანსო ინსიტუტებიდან, ან ობლიგაციების გამოშვებით. BGEO ჯგუფი, რა თქმა უნდა, დადებითი ფაქტორია, რადგან საერთაშორისო საფინანსო ინსტიტუტებისთვის ჩვენთან ურთიერთობა კომფორტულია ასეთი ძლიერი აქციონერის გამო. თუმცა არც ერთი ჩვენი კრედიტი არ არის გარანტირებული BGEO ჯგუფის მიერ. რისკს იღებს მხოლოდ და მხოლოდ m2-ი და არა მთელი BGEO ჯგუფი. პირველი დაფინანსება ჰოლანდიის განვითარების ბანკიდან წამოვიღეთ. გაყიდვები იმდენად კარგად განვითარდა, რომ დამტკიცებული საკრედიტო ხაზის მხოლოდ ნახევარი ავითვისეთ და ისიც ორი წლით ადრე, წინსწრებით დავუფარეთ. ყველა სხვა სესხის შემთხვევაშიც, მხოლოდ ჩვენი ქონებებია ჩადებული უზრუნველყოფაში და არანაირი გარანტიები ჩვენი დედაკომპანიისგან არ გვაქვს. შესაბამისად, როდესაც ისეთი კრედიტორები, როგორიცაა ჰოლანდიის განვითარების ბანკი და საერთაშორისო საფინანსო კორპორაცია გვიმტკიცებენ საკრედიტო რესურსს, ეს მიუთითებს იმაზე, რომ თავად m2-ს აქვს ძლიერი ფინანსური პოზიციები.
ობლიგაციების გამოშვება ახსენეთ. ბოლო გამოშვების დროს მოთხოვნამ მიწოდებას ორჯერ გადააჭარბა. რით ხსნით ამ ფაქტს?
მოთხოვნა მართლაც მაღალი იყო. ამასთან ეს იყო ყველაზე გრძელვადიანი და დიდი მოცულობის გამოშვება. ეს პირველ რიგში კომპანიის მიმართ არსებულ მაღალ ინტერესსა და ნდობაზე მიუთითებს.
როგორ არწმუნებთ ინვესტორებს, რომ თქვენთან თანამშრომლობა ღირს – მხოლოდ კომპანიაა ფაქტორი ამ დროს თუ ქვეყანაც?
ნებისმიერ შემთხვევაში, ინვესტორების დარწმუნება ჯერ ქვეყნით იწყება და შემდეგ კონკრეტული მაგალითების საფუძველზე გრძელდება. ერთ-ერთი კარგი ინდიკატორი იმისა, თუ როგორია ინვესტორთა ნდობა ზოგადად ქვეყნისა და კონკრეტული ბიზნესის მიმართ, არის საერთაშორისო საფონდო ბირჟებზე ქვეყნიდან დალისტული კომპანიების აქციების ფასის დინამიკა. აქციის ფასის ზრდა, თან საკმაოდ მაღალი ტემპებით, იმას ნიშნავს, რომ ინვესტორებს ქვეყნისა და კომპანიის მიმართ მაღალი ნდობა აქვთ. ქვეყნის წარმოჩენა ისევე მნიშვნელოვანია, როგორც კომპანიის. ამდენად, ინვესტორებთან ურთიერთობის დროს ჩვენი ქვეყნის წარმდგენები ვართ.
ირაკლი ბურდილაძეს შეხვედრაზე ეჩქარება. თუმცა ჩემს შეკითხვებს გულმოდგინედ და დეტალურად სცემს პასუხს. საუბრის ბოლოს 21-ე საუკუნის ორ მთავარ თემაზე ვაკეთებთ აქცენტს: ინოვაციებსა და კორპორაციულ სოციალურ პასუხისმგებლობაზე. m2-ი სოციალურად დაუცველი შშმ ბავშვებისთვის სოციალურ სახლს აშენებს, BGEO ჯგუფმა და უშუალოდ კომპანია m2-მა 13 ივნისს დაზარალებულთა დასახმარებლად მსხვილი თანხა გაიღეს – მაგალითები ბევრია. ყველა ბინა რომ ადაპტირებულია, ესეც სოციალური კორპორაციული პასუხისმგებლობის ნაწილია. ირაკლი ბურდილაძეს მიაჩნია, რომ სოციალური პასუხისმგებლობა ისეთ სფეროებში ინვესტირებას ნიშნავს, რაც დეველოპერული სექტორის განვითარებისთვის მნიშვნელოვანი იქნება, – მაგალითად, განათლება. ან თუნდაც გარემოს დაცვა. m2-ის გენერალური დირექტორის თქმით, კომპანია აცნობიერებს, რომ ხის მოჭრა გარემოს ზიანს აყენებს, მაგრამ ზოგჯერ ეს გარდაუვალია – კორპორაციული პასუხისმგებლობა კი მისთვის იმას ნიშნავს, რომ კომპანია რგავს ახალ ხეებს და სადაც მათი არა მოჭრა, არამედ გადარგვაა შესაძლებელი, ყოველთვის გადარგვა ხდება. ამავე დროს პასუხისმგებლობას იღებს პარკების მოვლაზე.
რაც შეეხება ინოვაციებს, m2-ის გენერალური დირექტორისთვის ინოვაციების დანერგვა დეველოპერულ სექტორში მომხმარებლის მსყიდველუნარიანობაზეა დამოკიდებული, თუმცა ამ მიმართულებით ახალ პროექტებს უკვე ტესტავს, რადგან, მისი თქმით, რაც დღეს ძვირია, ხვალ უკვე ხელმისაწვდომი იქნება და კომპანია m2-ი ამ მომენტს მზად უნდა დახვდეს. რაც შეეხება კომპანიის სამომავლო გეგმებს, “ჩვენი სტრატეგიაა, გადავიქცეთ უძრავი ქონების აქტივების მმართველ კომპანიად. ჩვენ გვაქვს იმის რესურსი, რომ საკმაოდ მასშტაბური მშენებლობები ვაწარმოოთ. საქართველოს მზარდი და საკმაოდ კარგად დივერსიფიცირებული ეკონომიკა კი ამაში ხელს შეგვიწყობს”, – ამბობს ირაკლი ბურდილაძე.
დატოვე კომენტარი
