ინტერვიუ მომზადებულია 2021 წლის 1 ოქტომბერს.
რა განწყობებია ბიზნესში თვითმმართველობის არჩევნების წინ, როგორი მერი სჭირდება თბილისს და გამოწვევები, რომელთა გადალახვაზეც არის დამოკიდებული ქვეყნის ეკონომიკური განვითარება და გაძლიერება – ბიზნესმენ თემურ ჭყონიასთან ვრცელი ინტერვიუ Forbes Georgia-ს და Bm.ge-ის მთავარმა რედაქტორებმა გიორგი ისაკაძემ და თელარა გელანტიამ ჩაწერეს. ინტერვიუს ვიდეოვერსია დღეს, 22:00 საათზე BMG-ისა Forbes Georgia-ს სოციალური ქსელების არხებზე გავა.
გ.ი. – ორ რედაქტორს ყველაზე მეტად გვაინტერესებს, როგორია ბიზნესის განწყობები არჩევნების წინ?
ვფიქრობ, ბიზნესი ძალიან ელოდება სერიოზულ ცვლილებებს ქვეყნის მართვაში. ბიზნესში ხომ სხვადასხვა მიმართულებაა – არსებობს სამშენებლო, სარესტორნო და ა.შ. ბიზნესი და ყველას თავისი დატვირთვა აქვს, თავისი ფინანსები, თავისი გეგმები, მაგრამ არჩევნების დროს ყველა მაინც ერთიანდება ერთი მიზნის მისაღწევად – დაიწყოს ისეთი განვითარება, რომ მათ ხელი არ შეეშალოთ, , ხელის შეშლის ძირითადი მიზეზი კი, მოგეხსენებათ, არის ბიუროკრატია, რომელიც ხშირად ძალიან რთული გადასალახავია. ზოგადად, ბიუროკრატია ცუდი კი არაა მართვასა და პოლიტიკაში, მაგრამ ხანდახან ის შექმნილია იმ ხალხის მიერ, რომელიც ვერ ერკვევა იმ სფეროში, სადაც არიან და იწელება საქმის კეთება, თან ამბობენ – რით დაგეხმარო, რა გაგიკეთო და ა.შ. რა უნდა გაუკეთო ბიზნესს, როცა შენი სამსახურებრივი ვალდებულებაა, შექმნა ისეთი გარემო, რომ ბიზნესმა იფიქროს ქვეყნის განვითარებაზე. დღეს საქართველოში ინვესტიციები არ შემოდის და კიდევ დიდხანს არ შემოვა, თუ ასე გაგრძელდა. ხშირად მესმის განცხადებები ხელისუფლების წევრებისგან, რომ სახელმწიფო ბიუჯეტი შევსებულია და ა.შ. და ვინ ავსებს ბიუჯეტს – ბიზნესმენები სხვადასხვა სფეროდან, სხვადასხვა პოლიტიკური დატვირთვით თუ მიდგომებით, მაგრამ ისინი თავიანთ ბიზნესს ემსახურებიან. ეს იმის მაჩვენებელია, რომ თუ ამ ადამიანებს კარგ გარემოს შეუქმნი, ბიუჯეტშიც მეტ თანხას შეიტანენ და ქვეყანაც უფრო წარმატებული იქნება. ამაზეა სამუშაო. არაა საჭირო ზედმეტი ბიუროკრატია.
გ.ი. – ასეთ ხალხს მართვის და ეკონომიკის უცოდინრები ჰქვია…
დიახ და ამიტომაც, როდესაც კოალიციური მთავრობის ჩამოყალიბებასა და უკეთეს განვითარებაზე ვსაუბრობთ, ორიენტირი უნდა გაკეთდეს არა ადამიანების ერთგულებაზე, არამედ კომპეტენციასა და სპეციალიზაციაზე; დღეს თავისი საქმის სპეციალისტები სჭირდება ქვეყანას. ხშირ შემთხვევაში რა არის განვითარების დაბალი დონის მიზეზი? – შესაძლებელია, ადამიანი განათლებით არ გამოირჩეოდეს, მაგრამ მლიქვნელობით, ნდობის მოპოვებით და რაღაცა მოგონილი ერთგულებით, არადა, უცოდინარი ადამიანი ვერ იქნება ერთგული, ის პოზიცია დაიკავოს, რომელიც საშუალებას აძლევს, მოერგოს სტატუსს და არ იფიქროს პროგრესზე, ქვეყნის განვითარებაზე; სამწუხაროდ, ეს მენტალიტეტი დიდხანს მოგვყვება… იმ დღეს დავფიქრდი – დღევანდელ თაობას, ვინც ახლა მართავს ქვეყანას, მათაც ხომ ელოდა ვიღაც, როგორც ახალგაზრდა თაობას და რა შედეგი მივიღეთ? – არაფერი. ე.ი. თაობათა ცვლა საინტერესოა, მაგრამ მენტალობა თუ არ შეიცვალა, არაფერს აქვს აზრი, ამიტომ ვფიქრობ, რომ ბიზნესი სერიოზული ცვლილებების მოლოდინშია.
თ.გ. – ორჯერ ახსენეთ, რომ ბიზნესი ელოდება სერიოზულ ცვლილებებს, მაგრამ როგორ ფიქრობთ, რა როლი უნდა ჰქონდეს თავად ბიზნესს ამ პროცესში, რადგან წლიდან წლამდე სულ ორი ტენდენციაა წინასაარჩევნოდ – ბიზნესმენები პოლიტიკურ პარტიებს, ძირითადად, სახელისუფლებო ძალას სწირავენ ფულს და თან ანელებენ ბიზნეს- თუ საინვესტიციო აქტივობას ანუ გადადიან მოლოდინის რეჟიმში…
კოალიციური მთავრობის ჩამოყალიბება იმიტომაც არის მნიშვნელოვანი და საინტერესო, რომ ყველა ბიზნესმენს ეყოლება თავისი რჩეული და რაღაც მომენტში მლიქვნელობაც მოისპობა, მმართველი პარტიისადმი შემოწირულობაც არ იქნება იძულებითი – ხშირ შემთხვევაში ხომ თანხებს სწირავენ და მერე ელოდებიან რაღაცას – ამ კატეგორიაში არის ზოგი ბობოლა ბიზნესმენი და არიან ბიზნესმენები, რომლებიც თავის დაცვის მიზნით სწირავენ.
თ.გ. – თემურ ჭყონია ბიზნესმენების რომელ კატეგორიაში გადის?
მე არ მიყვარს მორგება. არ მომწონს, ვინმეს მოვერგო და ამით სარგებელი ვნახო. ჩემი აზრით, ყველა ჩემი პროექტი, რომელსაც ვახორციელებ, იმდენად ძლიერია, რომ არ მჭირდება სახელმწიფოსთვის მორგება.
თ.გ. – ისე, არ მახსენდება თქვენი გვარი შემომწირველების სიაში…
შეიძლება, ვინმემ თქვას, რომ დამალულად ვაკეთებ ამას, მაგრამ არ მიმაჩნია სწორად, რომ წინასაარჩევნო პერიოდში ვინმემ მთხოვოს ფინანსური შემოწირულების გაკეთება.
თ.გ. – არც უთხოვიათ ფული?
მთხოვენ, მაგრამ იმდენად ბევრს ვიცნობ პოლიტიკურ სპექტრში, რომ მეუხერხულება, ვინმეს დავეხმარო ვინმეს წინააღმდეგ. ამიტომ ვეუბნები – მეგობრებო, ასე არ გამოვა… მე შემიძლია მათ რჩევა მივცე, თუ სჭირდებათ.
თ.გ. – ვინ რას ირჩევს ხოლმე?
ძირითადად, ფული სჭირდებათ ხოლმე, მაგრამ რთულია…
გ.ი. – ზოგადად, ქართველობაა რთული.
იცით, რატომაა რთული? – ნებისმიერი ადამიანი ითხოვს ისეთ დახმარებას, რომელიც სჭირდება ვიღაცის წინააღმდეგ…
გ.ი. – თელარა, შენ რომ პოლიტიკაში იყო, თემურ ჭყონიას ფულს სთხოვდი თუ რჩევას?
თ.გ. – მე – რჩევას, თუმცა, როგორც ვიცი, თემურ ჭყონიას წელს სთხოვეს, ყოფილიყო თბილისის მერობის კანდიდატი… ბატონო თემურ, რატომ თქვით უარი? შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ერთ-ერთი მიზეზი, რატომაც თბილისის მერობის მარათონში არ ჩაებით არის ის, რომ პოპულიზმი თქვენი ძლიერი მხარე არაა? პირდაპირ გეტყვით, არ გჩვევიათ ენის მოჩლექით საუბარი არც ხელისუფლებასთან და არც – საზოგადოებასთან…
არ ვიცი, ეს ჩემი ძლიერი მხარე არის თუ – არა… მე როცა ვსაუბრობ, ვამბობ სიმართლეს, ასე ვარ მიჩვეული… ამასწინათ სტუმრები გვყავდა „კოკა-კოლას“ ახალ ქარხანაში, ფოტოები გადავიღეთ, ყველას პირბადე ეკეთა ჩემ გარდა და როგორც ჩემმა მეუღლემ მითხრა – ფოტოზე ვიღაცამ დაწერა – ყველას უკეთია ნიღაბი და მას რატომ არაო და მეორეს დაუწერია – ამას უკეთია ნიღაბი, თორემ მათ – არა. წარმოგიდგენიათ, ხომ?! ამიტომ ადამიანები, სანამ ვიღაცას შეაფასებენ, კარგად უნდა იცნობდნენ მას, ვისაც აფასებენ. მე არ მაქვს ნიღაბი; რასაც ვსაუბრობ, ვსაუბრობ იმ პოზიციიდან, მე რა მაქვს გაკეთებული ჩემი ენერგიით და შესაძლებლობით და შეიძლება ასეთი ადამიანები ენის მოჩლექით ესაუბრონ ვინმეს? – არ შეიძლება, რადგან ამით შენ იმ საქმის დონეს სწევ დაბლა, რომელსაც აკეთებ და „მაკდონალდს ჯორჯია“, „კოკა-კოლა ბოთლერს ჯორჯია“, „ჯორჯიან პალასი“ თუ სხვა ბიზნესები, სადაც ჩვენ ვართ, არ გვაძლევს იმის საშუალებას, რომ ვინმეს ენის მოჩლექით ვესაუბროთ. საქართველოს ბიზნესმენები გათამამებულები არიან, კარგი გაგებით – შესაძლებლობა გაეზარდათ, ინტელექტი გაეზარდათ, ვაჟკაცობა მოემატათ და ძლიერები გახდნენ; ეს უნდა იცოდნენ პოლიტიკოსებმაც – დროთა განმავლობაში პოლიტიკოსები რომ ვითარდებიან, ბიზნესმენებიც იზრდებიან და გაძლიერებული ბიზნესიც თამამდება, კარგი გაგებით. ასეთი გამონათქვამი არსებობს – დიდი ფული ადამიანს ათამამებსო და ძალიან დიდი ფული – კონტროლს აკარგვინებსო. ძალიან დიდი ფული არ უნდა იშოვო, კონტროლი არ უნდა დაკარგო.
თ.გ. – ჩემს კითხვაზე პასუხი ვერ მივიღე – უარი რატომ თქვით მერობის კანდიდატობაზე?
საარჩევნო პერიოდში დისკომფორტი შემექმნებოდა. მე ხომ ვიცი, რა საარჩევნო კამპანიები ტარდება?! იმდენ რაღაცას ამომიყრიდნენ, გული გამისკდებოდა (იცინის).
თ.გ. – ბევრია ამოსაყრელი?
უამრავი – ეს ხუმრობით. სერიოზულად რომ ვთქვა, ასეთი დიდი თემების მართვისთვის მენტალურად მზად არ ვარ, რადგან ჩემი ცხოვრების სტილი განსხვავებულია… სამეურნეო მუშაკი რომ დამერქვას, გული გამისკდებოდა…
თ.გ. – ბიძინა ივანიშვილს აქვს ნათქვამი – თბილისს მეურნე მერი სჭირდებაო… ისე, თქვენი აზრით, როგორი მერი სჭირდება თბილისს?
ყველა ქალაქს აქვს თავისი ისტორია. თბილისსაც ჰქონდა არაჩვეულებრივი ისტორია – ის მეზობელი ქვეყნების ცენტრი იყო, რეგიონის დედაქალაქი იყო თავისი არქიტექტურით, ვაჭრობის ცენტრებით და ა.შ. არ სჭირდება თბილისს რამის გამოგონება; მთავარია, რაც თბილისს ჰქონდა ისტორიულად, ის უნდა შეინარჩუნოს და აღადგინოს – ძალიან მნიშვნელოვანია ფინანსური ცენტრების შექმნა, ასევე საგანმანათლებლო ცენტრად ქალაქის გადაქცევა და სწორი სტუმართმოყვარეობა, ისეთი – არა, რომელიც ხანდახან მლიქვნელობაში გადადის. მოკლედ, თბილისს ეს ყველაფერი ჰქონდა და უნდა აღდგეს. კიდევ ერთხელ მინდა, ხაზი გავუსვა ფინანსური ცენტრის შექმნის მნიშვნელობას – წარმოიდგინეთ, გარშემო რამდენი ჩვენი მეზობელი ქვეყანა არ ესაუბრება ერთმანეთს, რთული სიტუაციაა და ეს გამოწვეულია პოლიტიკით, მაგრამ არსებობს ხალხი, რომელსაც სურს ერთმანეთთან კონტაქტი და ეს ბუნებრივია და ძალიან მნიშვნელოვანია, ვიყოთ მათი შეხვედრის ადგილი, ფინანსური ცენტრი, სადაც დავების გადაწყვეტაც მოხდება… ისეთი უნდა იყოს თბილისი, რომ ყველას ჰქონდეს კარგი განწყობა, როცა ამ ქალაქში ჩამოვა და გათავისუფლდეს ყველა იმ ტვირთისგან, რაც თავისი ქვეყნიდან მოსდევს.
თ.გ. – რის თქმა გსურთ პარტიებისთვის, ვინც დღევანდელ პოლიტიკურ სცენაზეა?
მაგალითად, თუ სახელისუფლებო პარტიამ მიიღო 40 ან 50%, რატომ არ შეუძლია შექმნას ინტელექტუალური კოალიცია და მართვის პროცესში მოიწვიოს და ჩართოს ის ჭკვიანი ადამიანები, ვინც ქვეყანაშია და ერთად იზრუნონ და იმუშაონ ქვეყნის განვითარებისთვის და არა პირადი ერთგულებით და ნეპოტიზმით შეარჩიონ კადრები. რატომ არ შეიძლება ასე მოხდეს?! რა არის პრობლემა. არაფერი. კარგი მაგალითია გერმანიის საპარლამენტო არჩევნების შედეგები, სადაც მმართველი პარტია „ქრისტიანულ-დემოკრატიული კავშირი“ დამარცხდა და მცირედით ჩამორჩა „სოციალ-დემოკრატებს“, რომელთაც, წინასწარი მონაცემებით, ხმების დაახლოებით 25.7% მოაგროვეს და ოლაფ შოლცს კოალიციური მთავრობის ჩამოყალიბება მოუწევს. საქართველოში კი ძალიან სწყინთ, როცა სხვადასხვა გამოკითხვით ან არჩევნებში რომელიმე პარტია იღებს 30%-ს… ასეთი შედეგი ისეა მიჩნეული, თითქოს პარტია დამარცხდა, განადგურდა…
გ.ი. – როგორ ფიქრობთ, ბიზნესი უფრო გაიზარდა და გაძლიერდა ბოლო წლებში ვიდრე – პოლიტიკური კლასი? ყველა ქვეყანაში არჩევნები დღესასწაულია – სიახლის მოლოდინი, საქმიანი დებატები, პროგრამების განხილვა… ჩვენთან კი ყველაფერია ამის გარდა.
არის პოლიტიკოსების კატეგორია, რომლებიც დიდი ხანია, პოლიტიკურ არენაზე არიან და მიუხედავად იმისა, რომ ამომრჩევლისგან დაბალ შეფასებას იღებენ, იხტიბარს არ იტეხენ და მაინც არიან. ეს კატეგორია შეიძლება საშუალებას აძლევს მეორე ძალას, რომ მიიღოს უფრო მეტი უპირატესობა, რადგან ადარებენ ცუდს და კარგს ან ისევ ცუდს, მაგრამ ახალს. ორივე ერთი დონეა, მაგრამ სიახლის მოლოდინში შეიძლება ავირჩიოთ ისეთი ძალა, პოლიტიკოსი, რომელიც არ ბრწყინავს, მაგრამ მაინც რაღაც სიახლეს ველით. იცით, კიდევ პრობლემა რაშია?! ჩვენ გვინდა, ინტეგრირებული ვიყოთ ევროპასთან და ვამბობთ, რომ ვართ ევროპელები, ჩვენს თავს დავარქვით ასე და რაში გამოიხატება ეს? – გვაქვს გერმანული მანქანები, გვაქვს თანამედროვე ტელეფონები, ტანსაცმელი, ჭურჭელი, ავეჯი – ყველაფერი გვაქვს, რაც ევროპაში არის, მაგრამ ქართულად გვინდა მართვა. ჩვენთვის 24- ან 25%-იანი გამარჯვება არაფერს ნიშნავს, მაინცდამაინც 70%-ით გვინდა ხელისუფლებაში მოსვლა…
თ.გ. – 2 ოქტომბერს ქვეყანაში ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებია… თბილისიც აირჩევს ახალ მერს – შეგიძლიათ, მოკლედ დაახასიათოთ კახა კალაძე, ნიკა მელია, გიორგია გახარია – რას გეუბნებათ ეს სახელები და გვარები?
იცით, ცოტა უხერხულია ჩემი მხრიდან, რადგან სამივეს ვიცნობ…
გ.ი. – თუმცა ერთ-ერთ ინტერვიუში თქვენ უკვე ისაუბრეთ მაგალითად, კახა კალაძეზე და თქვენ შემდეგ ყოფილი პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი იყო სტუმრად გადაცემაში, რომელმაც თქვა, დიდ პატივს ვცემ თემურ ჭყონიას, მაგრამ არ მომეწონა, კახა კალაძე დადებითად რომ დაახასიათაო…
გამომდინარე იქიდან, რომ პატარა ქვეყანა ვართ, საერთო წრეა, არ მინდა ვინმე დავაზარალო… ჩემი აზრით, სამივე კანდიდატი არაა სუსტი, ამაზე მათი მხარდამჭერების რაოდენობა მიუთითებს. შემიძლია ერთი რამ ვუსურვო მათ – ოდესღაც სიძულვილის ენა უნდა მოისპოს. ბილბორდები, რომლებიც ქალაქშია, არის კატასტროფა. ვფიქრობ, ეს ძალიან დაბალი დონეა. ეს ბილბორდები ცუდად ახასიათებს არა მხოლოდ ამ ბანერების გამკვრელს, არამედ ჩვენც – საზოგადოებასაც… ჩვენ მივდივართ ცვლილებებისკენ; ჩვენ მივდივართ კოალიციური მართვის სისტემის შემოღებისკენ, ყოველ შემთხვევაში, ვცდილობთ. კოალიციური მართვის გარეშე ისეთი თბილისის შექმნა, რაზეც ინტერვიუს დასაწყისში ვისაუბრე, ძალიან რთული იქნება.
გ.ი. – „დღეს ინვესტიციები არ შემოდის საქართველოში და კიდევ დიდხანს არ შემოვა, თუ ასე გაგრძელდაო“ – ინტერვიუს დასაწყისში ესეც თქვით. რა უნდა შეიცვალოს?
გეტყვით. რამდენი მნიშვნელოვანი პროექტი დაიწყო საქართველოში ბოლო წლებში? – ეს იყო ლაზიკის პროექტი და ის რომ იმ გეგმით აშენებულიყო, რაც არსებობდა, ვგულისხმობ ქალაქს ბრიტანული იურისდიქციით, იქნებოდა „პორტო ფრანკო ბათუმის“ მსგავსი – თუ გადავხედავთ ისტორიას, „პორტო ფრანკოს“ რეჟიმის დროს ბათუმი უმდიდრესი ქალაქი იყო; შემდეგ დაიწყო ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტის მშენებლობა, რომელიც ახლა გაჩერებულია, რადგან რაღაც მომენტში ეს პროექტი ვადებში ვერ ჩაჯდა; მეგობრებო, ასეთი დიდი მასშტაბის პროექტი რომ გაწერილ ვადებში ვერ ეტევა, ბუნებრივია, მით უმეტეს, როცა ქართველები აკეთებენ, რადგან ფინანსებზე ხელმისაწვდომობა გაცილებით ნაკლები აქვთ, ვიდრე – უცხოელებს. მოკლედ, პროექტის ფინანსური დახურვა რამდენჯერმე გადაუვადა სახელმწიფომ ანაკლიის კონსორციუმს და ეს ჩაითვალა დანაშაულად; იცით, ყველაზე ცუდად რა მხვდება ყურში?! – ეს გადავადებაც ისე ჩაითვალა, რომ თითქოს საჩუქარი გაუკეთეს და დააყვედრეს. ე.ი. მილიარდი დოლარის ინვესტიცია უნდა ჩადებულიყო და ინვესტორს დააყვედრეს საჯარო მოხელეებმა პროექტზე, საიდანაც სახელმწიფო 10-20 წლის მერე უდიდეს სარგებელს ნახავს და რა მოხდა? – ანაკლიის პორტის მშენებლობა გაჩერდა. რომელი სჯობს – გადავადება თუ გაჩერება? რა მოვიგეთ ამით? სად ვართ ჩვენ – საზოგადოება? ერთმა ადამიანმა გააჩერა და ჩვენ, საზოგადოებას დაგვიღია პირი და ვუყურებთ სეირს.
თ.გ. – ანაკლიის პორტის ნაცვლად შეგვრჩა ქვიშის მთები…
სასტუმროები გაჩერდა ანაკლიაში, გაუბედურდა იქაურობა..
თ.გ. – ასეთ დროს ხელისუფლებას პასუხისმგებლობა არ ეკისრება?
ეს ძალიან უპასუხისმგებლო გადაწყვეტილებაა.
თ.გ. – პასუხი როგორ უნდა ვაგებინოთ ხელისუფლებას უპასუხისმგებლო გადაწყვეტილებაზე?
საზოგადოების დიდმა ნაწილმა უნდა დააფიქსიროს თავისი პოზიცია, რომ ეს არაა სწორი, მაგრამ, სამწუხაროდ, ჩვენ ვირჩევთ პოლიტიკურ პარტიებს და მერე განზე ვდგებით, ესაა მთელი პრობლემა, არ ვმონაწილეობთ პროცესებში – არჩევნების დღეს ძალიან ამაყები ვართ და არჩევნების შემდეგ კი კურდღლებივით ვართ. ესაა საშინელება.
გ.ი. – ყველაზე ახალია „ნამახვანჰესის“ პროექტის თემა – ENKA-მ ერთი თვის შემდეგ სახელმწიფოსთან კონტრაქტის მოშლის გადაწყვეტილება მიიღო და, სავარაუდოდ, ისიც არბიტრაჟისთვის ემზადება…
ვიღაცამ ხომ მოაწერა ხელი ENKA-თან კონტრაქტს და ეს ვიღაცა არის სახელმწიფო; მხარეებმა ერთმანეთს ხელი ჩამოართვეს და ახლა ამბობენ, რომ თურმე კონტრაქტის პირობები კაბალურია, არასწორია და არ მოსწონთ… წარმოგიდგენიათ?! კი მაგრამ, 800 მლნ დოლარის დახარჯვას აპირებს ინვესტორი, გამოისყიდა მიწები, დაიწყო მოსამზადებელი სამშენებლო სამუშაოები, იქამდე კი ჩატარდა საჭირო კვლევები, დაიდო დასკვნები… და დღეს საუბრები მიდის იმაზე, რომ „ნამახვანჰესის“ პროექტი ახალ ინვესტორს მივყიდოთო – როგორ უნდა გამოისყიდო? პროცესი ვერ წარმომიდგენია – მივლენ ინვესტორთან და ეტყვიან – იცი რა, შენ ამ პროცესს თავი ვერ გაართვი და მერე რა, რომ ამდენი მილიონი დახარჯე ან რამდენია შენი მიუღებელი შემოსავალი, ახლა სხვამ უნდა დაიწყოს ნულიდან ეს პროექტი და მერე ისევ დაიწყება აქციები – „ქუთაისს წყალი დაფარავს“ და ა.შ. ამ ყველაფრის ფონზე რა გარანტია აქვს სხვა ინვესტორს?! ასეთი მაგალითების გამო, ქვეყანაში ინვესტიციების შემოსვლა ძალიან რთულია.
თ.გ. – თქვენ რომ უცხოელი ინვესტორი იყოთ, გარისკავდით საქართველოში ფულის ჩადებას? თუ – კი, რა გარანტიებს მოითხოვდით სახელმწიფოსგან?
რთული კითხვაა. მარტო სახელმწიფოს გარანტიები, შეიძლება, ჩემთვის საკმარისი არ ყოფილიყო, რადგან შესაძლოა, მთავრობამ შეიცვალოს პოზიცია… ENKA-ს შემთხვევაში სახელმწიფო იყო მხარე და ვხედავთ, სად ვართ ახლა.
თ.გ. – ამიტომაც გკითხეთ, რა სახის გარანტიებს მოითხოვდით მთავრობისგან?
ვერ წარმომიდგენია. აბსოლუტურად არ ვარ მზად ამ კითხვისთვის. ყოველ შემთხვევაში, ნდობის ფაქტორი არ მექნებოდა ასეთი ძლიერი. ვთქვათ, პრემიერ-მინისტრმა რომ მითხრას – გააკეთე, არ გავაკეთებდი.
თ.გ. – მიმდინარე წლის მაისში, როცა ინვესტიციების მოზიდვის მიმართულებით პრემიერის მრჩევლად ვაზილ ჰუდაკი დაინიშნა, ფაქტის შეფასებისას თქვენ გვითხარით, რომ „ეკონომიკური გუნდი ქვეყანას ადგილობრივი ინტელექტით მართავს და დამტკიცდა, რომ ეს საკმარისი არ არისო“. დღეს რას იტყოდით – მარტო რჩევა რას უშველის, თუ ბუნებამ არ უშველა?
ვაზილ ჰუდაკი როცა დაინიშნა მრჩევლის პოზიციაზე, ერთმა ჟურნალისტმა მკითხა – რა რჩევას მისცემდითო – მე რა უნდა ვურჩიო-მეთქი… რამდენიმე ექსპერტმა ურჩია რაღაცები… მერე დაიკარგა მრჩეველი და არ ჩანს. დაიკარგა.
